Mijn cliënt doet zoiets niet!
In de jaren dat ik bij een groot kantoor werkte, kreeg ik bijna jaarlijks een update - want het woord opfriscursus gebruikten we niet - van de audit approach omdat we nooit over de controleaanpak spraken.
In de loop van de jaren kwam het materiaal waarop de cursus was gebaseerd steeds meer vanuit Amerika. Dikke mappen met overbelaste ringen waar het papier niet meer in paste met docenten die niet verhulden het na een pagina of honderd verder wel te geloven.
Recent heb ik nog een paar oude mappen teruggevonden en meegegeven met het oud papier. Ik geef toe dat ik even heb getwijfeld maar dat ik er op heb gegokt dat de bedrijfsgeheimen onopgemerkt verloren zullen gaan bij de verwerking van het papier. En anders mag ik mij voorbereiden op mijn eigen 'USB-affaire' oude stijl.
Als je die mappen achter elkaar leest, zie je hoe opvattingen en ideeën in de loop van de tijd veranderen. Van waardenkringloop naar control cycles. Van heel veel kopiëren naar minimale vastlegging ('Done. No exceptions') en weer naar veel en elektronische vastlegging.
Ook de benadering van de cliënt in de controle veranderde in de loop van de tijd. Van 'tell me' gingen we naar 'show me' richting 'proof to me'. Niet iedereen kreeg het voor elkaar deze omwenteling te volgen. Ik herinner me een accountant die het ‘vier ogen principe' vertaalde naar het 'blue eyes principle'.
Maar een expliciete uiteenzetting over wat vertrouwen precies is en hoe je dit vertaalt naar de controleaanpak, herinner ik me niet. Is een cliënt te vertrouwen tenzij het tegendeel wordt bewezen, of pas nadat controle heeft plaatsgevonden? Is het vertrouwen te relateren aan de pakkans? Antwoorden op deze vragen lijken me belangrijk voor de benadering van de cliënt.
Recent verscheen op deze site het bericht 'Fiscus pakt gesjoemel met kassa's aan'. Met een afroommodule kunnen ondernemers delen van hun omzet op de kassa aanslaan zonder dat het voor de Belastingdienst zichtbaar is. Als voormalig IT auditor vind ik dit waanzinnig spannend. Kassasystemen zijn natuurlijk om te smullen voor de liefhebber!
Als accountant met interesse in horizontaal toezicht (HT) van de Belastingdienst zou het onderwerp ook spannend moeten zijn. Zoveel nieuwe en creatieve mogelijkheden in een digitale omgeving. Ik neem aan dat de Belastingdienst zich niet laat overtuigen door de accountant die antwoordt met: 'Mijn cliënt doet zoiets niet'. Of: 'Dat doet mijn cliënt normaal nooit'.
Marc van Hilvoorde