Dilemma's
In deze column wil ik graag een aantal bestuurlijke dilemma's met u delen.
Als bestuur van de NBA willen wij actiever dan voorheen misstanden aanpakken. Daartoe hebben wij onder meer de mogelijkheid tot het verrichten van incidentenonderzoek opgenomen in onze verordeningen. Tevens zijn wij in discussie met toezichthouders en de belastingdienst om ervoor zorg te dragen dat zij signalen van collega's die zich niet aan de regels houden actief aan de NBA melden. Dilemma 1: dit is in veel gevallen wettelijk of als gevolg van privacyregels onmogelijk. Voorts zijn niet al onze verordeningen hierop ingericht. Dilemma 2: deze zullen overigens worden aangepast nadat een aantal juridische problemen zijn opgelost.
Dilemma 3 is het gegeven dat beroepsbeoefenaren wordt verweten dat ze weliswaar de regels hebben toegepast maar in onvoldoende mate hun maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben genomen. De NBA of het NIVRA-bestuur worden vervolgens opgeroepen om daar iets aan te doen. Hoewel ik misschien wel eens vraagtekens heb bij bepaalde gedragingen, kunnen wij geen collega's aanpakken omdat zij zich aan de regels hebben gehouden.
Het feit dat door ons niet op dit soort signalen wordt gereageerd betekent overigens niet dat die niet worden opgevangen. Wij zijn hier zeer alert op, signalen worden dagelijks opgepikt, inclusief die van de Accountantskamer. Alle verzoeken van de Accountantskamer aan de voorzitter van het NIVRA om te interveniëren zijn na grondige afweging in het bestuur ingewilligd.
Onze respons op de maatschappelijke kritiek op de beroepsgroep is het Plan van Aanpak. Daarin vragen wij aandacht voor het feit dat sommige regels moeten worden aangescherpt naar de eisen van deze tijd. Ook de recente discussie met de AFM omtrent de Chinese walls is hier een voorbeeld van. Echter, om die regels aan te passen zijn wij uiteindelijk afhankelijk van anderen, dilemma 4.
Dilemma 5 is dat wij als PBO moeten zorgen voor een consistent beleid, ook ten aanzien van handhaving. Wij kunnen niet in elke zaak die in de publiciteit komt een tuchtklacht indienen. De Beleidsregel Tuchtrechtspraak stelt bijvoorbeeld als eis dat het moet gaan om "beroepsmatig handelen of nalaten waardoor openbare belangen in het geding zijn". Dit vraagt derhalve een grondige bestuurlijke afweging mede omdat in vergelijkbare situaties consistent dient te worden gehandeld.
Dilemma 6 is dat maatschappelijke impact, zoals hiervoor genoemd, een belangrijke maatstaf voor handhaving, geen exacte wetenschap is, waar een ieder dus een andere mening over kan hebben. En dat geldt uiteraard ook voor wat betreft wat wel en niet ethisch verantwoord gedrag is.
Nu kan ik mij voorstellen dat u zegt, beste Ruud, dat is jouw probleem, daarom ben jij voorzitter en ik niet. Val mij hier niet mee lastig maar los het op. Daar zijn wij uiteraard ook actief mee bezig, maar het leek mij goed u deelgenoot te maken van een aantal dilemma's die spelen bij de oproepen tot bestuurlijke actie die ik in gesprekken hoor, maar ook op deze website met regelmaat voorbij zie komen.
Ik kan u verzekeren dat wij als bestuur die oproepen allemaal serieus nemen en vervolgens de noodzakelijke grondige afweging maken of ingrijpen noodzakelijk is. Recentelijk nog heeft het bestuur besloten om de beleidsregel inzake tuchtrechtspraak in te zetten tegen een RA die in opspraak was. Daar zullen we verder geen mededelingen over doen omdat we niemand ongegrond en publiekelijk als verdachte willen bestempelen. Ook al verlangt de omgeving dat we snel en zichtbaar ingrijpen (dilemma 7).