Opinie 09 december 2011

Waarom innovatie in accountancy niet zo snel werkt

De toekomst van menige beroepsgroep hangt af van de mate waarin men in staat is te innoveren. Innovatie is het toverwoord voor de zzp'er, las ik recent. Ook tegen ons accountants wordt geroepen en geschreven dat we moeten innoveren.

Innovatie is per definitie verandering, doorontwikkeling; kritisch kijken naar je eigen optreden en concreet maken wat je kunt of moet veranderen.

Ik heb er een hard hoofd in of innovatie in de accountancy gaat werken. De accountancy is nu eenmaal niet een beroepsgroep die vooroploopt in het maatschappelijk verkeer. Kijk alleen al naar het werk dat we doen. Tachtig procent heeft betrekking op historische financiële informatie. Hoe wil je dat ooit innovatief maken?

Wil je in de accountancy dus innoveren, dan zul je de kern van je taak en werkzaamheden moeten doorontwikkelen en veranderen. En bij dat laatste woord (veranderen) schiet menig accountant in de stress. Veranderen... dat doen we toch bij voorkeur niet.

De 'bestendige gedragslijn' is menig accountant op het lijf geschreven. Waarom veranderen als het 'conform vorig jaar' kan? Hoeveel dossiers worden nog steeds opgebouwd op basis van hetgeen een voorgaand jaar is gedaan? En eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik in mijn tijd als controleleider ook wel eens een assistent aan het werk heb gezet door te zeggen: 'Kijk maar naar het dossier van vorig jaar, en doe alzo.'

Een kracht van ons accountants is dat we een kritische blik hebben. Menig accountant kan prima vertellen hoe het niet moet, wat iemand anders niet goed heeft gedaan en waarom achteraf gezien toch beter een andere weg gekozen had kunnen worden. Met spijt moet ik constateren dat ook dit weer gaat om  het achteraf becommentariëren van zaken. Weinig innovatief: Maar ook weinig kritisch naar het eigen optreden.

Toch is er wel degelijk de noodzaak om het accountantsvak te innoveren. En degenen die dit roepen hebben gelijk! Maar hoe krijgen we de groep laggards in beweging? Mijn idee is om niet te hard te roepen dat er iets moet veranderen, maar er gewoon mee te beginnen. Accountants zijn namelijk gewend om voorgeschreven regels en richtlijnen in acht te nemen. Als je die dus verandert, dan verandert de accountant vanzelf mee.

De echte innovators in het beroep moeten geduld hebben. Het komt vanzelf. Onder druk wordt alles vloeibaar en ontstaat vanzelf innovatie.