Opinie 01 december 2011

Bestuurders onderschatten belang interne audit

Vooral kleinere beursvennootschappen hebben vaak geen interne auditor. Ten onrechte: interne audits kunnen naast de financiële verslaggeving juist ook de beheersing van strategische, operationele en compliance-risico's naar een hoger plan brengen.

Steven Demoulin en Maurice van der Sanden

In haar adviesrapport van september 2011 stelt de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) voor om de raad van commissarissen bij de aanstelling van de externe accountant een nadrukkelijkere rol te geven.

Daarnaast stelt de NBA voor om de interne auditor in het krachtenveld tussen raad van commissarissen en accountant te plaatsen. De Commissie Corporate Governance Code benadrukte reeds eerder het belang van een interne auditor.

Bestuur en raad van commissarissen lijken echter de waarde van een interne auditor voor een deugdelijker bestuur nog onvoldoende te erkennen. Uit ons onderzoek naar de jaarverslagen over 2010 blijkt dat bijna veertig procent van de Nederlandse beursfondsen (AEX, AMX en AScX) geen interne auditor heeft. Dit geldt vooral voor de kleinere beursvennootschappen in de AMX en AScX waar deze functie in 35 procent respectievelijk 74 procent van de ondernemingen ontbreekt.

De belangrijkste motivatie van bestuurders en commissarissen voor deze omissie is de beperkte omvang van de onderneming. Daarnaast wordt gesteld dat de interne controlesystemen naar behoren functioneren en wordt er gesteund op het oordeel van de externe accountant en de interne Finance & Control-afdelingen.

Hiermee wordt de nadruk te veel gelegd op de financiële verslaggeving. De interne auditor levert toegevoegde waarde als hij aan de verbetering van de interne beheersing van de strategische en operationele bedrijfsrisico s bijdraagt.

Met name ondernemingen binnen de bouw- en vastgoedsector geven aan geen behoefte te hebben aan een interne auditor, terwijl zich hier toch significante risico's (zoals de bouwfraude) hebben gemanifesteerd.

Kapitaalmarkten verwachten transparante en betrouwbare informatie over significante risico's voor de organisatie en over de wijze waarop deze risico's worden beheerst. De achtste Europese richtlijn en de Nederlandse Corporate Governance Code vereisen dat bestuur en commissarissen hier met redelijke zekerheid verantwoording over af kunnen leggen.

Naast de financiële verslaggeving omvat dit ook zekerheid over de beheersing van strategische, operationele en compliance-risico's. Uit onze ervaring blijkt dat juist op deze terreinen interne audits een belangrijke functie vervullen om de beheersing ervan naar een hoger niveau te brengen.

Commissarissen en bestuurders doen er goed aan om komend jaar de rol van de internal auditor alsmede de interactie met de externe accountant nog eens nadrukkelijk op de bestuursagenda te zetten. Een open discussie met deze beroepsgroep zal meer duidelijkheid en waardering scheppen over rol en positie van een interne auditor voor deugdelijke corporate governance bij Nederlandse beursfondsen.

Steven Demoulin en Maurice van der Sanden RA zijn werkzaam bij Ernst & Young Accountants. Deze bijdrage is tevens gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 24 november 2011.