Opinie

Negen stellingen ter bestrijding van symptoombestrijding

Het door de NBA voorgestelde 'verbod op commerciële prikkels', zonder fundamenteel het 'for profit' bedrijfsmodel van de accountant aan de orde te stellen, zal evenveel effect hebben als het groenverven van de rosse buurt ten behoeve van het zedenbesef aldaar.

Ik ben weer een paar weken thuis. Dat veroorzaakt altijd onrustige rust. Je hebt weer even de tijd om bij te lezen, de essentie van het beroepsdebat door te prikken, een borrel te nemen op ieder goed bericht (die zijn er gelukkig ook!), of opstandig te worden: vooral over symptoombestrijding versus kern-van-de-zaak beroepshervormingen.

Soms voert dat tot onredelijke verwachtingen en kort door de bocht conclusies, net zoals bij menig ander commentator. Maar na zo'n zielenstrijd verzamel je altijd weer de moed om wat je ziet als een chronisch tekort in de hervormingsvoorstellen, toch weer net iets anders te zeggen.

Vandaag doen we dat in de vorm van een paar versleten maar niet vergeten hervormingsstellingen, mede ten behoeve van de komende Accountantsdag 2011.

Het gaat om meerjarig sprokkel- en ander hout uit eigen tuin dat niemand maar op wil pikken. Totdat de brand weer uitbreekt. Als u ze geen doordenkertjes vindt: meedenkertjes is ook goed.

Dus draven we rustig even door met onze nog altijd ongebruikt liggende stellingen in de bestrijding van de symptoombestrijding. Ik begin met een nieuwe, omdat die zo duidelijk de grondreden van het te vaak langs elkaar heen praten illustreert.

1. De voornaamste (drog)redenen van het 'grote' beroep om de OK-score te mijden kan niet worden gelezen uit de reacties van de overwegend professorale woordvoerders van de grote kantoren. Die afwijzing vloeit simpelweg voort uit het feit dat een bewezen diagnostisch kredietbeoordelingssysteem, welk dan ook, dat autonoom tot voor een cliënt levensbedreigende uitspraken kan komen, kantoor(vak)technisch en politiek lastig in de klauwen is te houden. En ieder groot kantoor op zo'n delicaat moment liever de explosieve zaak in eigen hand houdt. Het ware beter als dat gewoon werd gezegd.

De volgende acht stuks kent u al, maar ik blijf het proberen:

2. Achter ieder disfunctionele openbare accountant staat een disfunctionele cfo.

3. De cfo blijft in de financiële crisis hervormingsvoorstellen wonderbaarlijk geheel buiten schot.

4. De disfunctionaliteit van de cfo-functie voor en tijdens de crisis is terug te voeren op een ingebakken en onverenigbare functievermenging tussen de bonusbepalende (geld)beherende en de bonusbeïnvloedende registrerende functie. Interne controle 1.01.

5. Dat onze universiteiten, ons beroep, en toezichthouders de flagrante functionele cfo-schizofrenie nog moeten ontdekken, respectievelijk ter sprake moeten brengen, is een indicatie van de buitensporige machtspositie die de cfo heeft opgebouwd; en van de blijvende zwakheid van deze poortwachters. 

6. De blijvende aversie van overheid en politiek om over te gaan op redelijk begrijpelijke en economisch inzichtelijke financiële verslaggevingstandaarden (IPSAS) in onze staatshuishouding, is geen zaak van onwetendheid. Het gaat slechts om willens en wetens, voor de korte termijn, tijd en budgettaire en politieke bewegingsruimte te kopen - ten koste van duurzame oplossingen.

7. De verwerping van toezichthouders op de financiële markten van het idee om over te gaan op eigen transparantieverslagen met een assurance-paragraaf aangaande (de afwezigheid van) systeemgedreven risico's, is gegrond in hun begrijpelijke maar maatschappelijk fnuikende koudwatervrees voor een eigen inhoudelijke verantwoordingscultuur.

8. De nu drie keer (is scheepsrecht?) gefaalde Europese bank-stresstesten hebben aangetoond dat zulke testen zonder een jaarrekening op basis van integrale fair value een goede manier is om tijd te kopen - teneinde door te kunnen blijven modderen tot het volgend Dexia-moment."

9. Het professorendebat over bijschnabbelende academici, ten koste van een onafhankelijke academische stem, heeft het beroep wel een tweede axiomatisch voorbehoud opgeleverd: 'Ge kunt praktijkgebonden professoren, net als op het spek gebonden katten, alles wijs maken'.

Ik vlieg er even tien dagen uit. En hoop verstandiger terug te keren.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jules Muis verliet in 1995 het openbare accountantsberoep en was vervolgens vice president en controller van de Wereldbank en directeur-generaal en chief internal auditor van de Europese Commissie. Van 2014 tot eind 2020 was hij lid van de Public Interest Oversight Board (PIOB). Muis was van oktober 2012 tot oktober 2015 ook lid van de Board of Auditors van het European Stability Mechanism (ESM). Jules Muis schrijft op persoonlijke titel.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.