Alles bij het oude?
Het is u wellicht opgevallen dat verschillende partijen over elkaar heen tuimelen met nieuwe maatregelen om het accountantsberoep opnieuw in te richten. Barnier denkt aan joint audits, Plasterk meent dat de aandeelhouders niet tot het maatschappelijk verkeer behoren en uw eigen NBA meent dat het maar eens afgelopen moet zijn met commerciële prikkels.
Diverse schrijvers op deze site hebben hun instemming of hun zorgen over dit alles al uitgesproken. Mijn mening heb ik tot nu toe vooral in reacties op dergelijke stukken gegeven: laat alles voorlopig maar even zoals het is.
Natuurlijk lok ik daarmee de reactie uit dat ik niet door heb dat er iets veranderd is in de wereld van accountants. Daar ben ik me heel goed van bewust, maar ik heb dan toch een tegenvraag: wat is er dan fundamenteel veranderd na invoeren van de Statutory Audit Directive?
De SAD was het antwoord op (vermeende) audit-schandalen rond Enron, KPNQuest, Ahold, etc. etc. In de SAD, in Nederland vertaald in de Wta, wordt voor het eerst onafhankelijk toezicht geregeld. Dat is een radicale breuk met het verleden: niet langer NIVRA/NOvAA bewaken de kwaliteit van de wettelijke controles, maar de AFM.
Dat AFM toezicht begint nu langzaamaan een gezicht te krijgen, de AFM begint haar tanden te laten zien. Overigens nog steeds voornamelijk door publicaties, persberichten en onderzoeken. Voor zover in de buitenwereld valt waar te nemen zijn de tuchtzaken en handhavingsmaatregelen nog zeldzaam. Kortom, de AFM zit nog in een eerste fase van een traject dat jaren duurt. Dat valt de AFM niet te verwijten, dat is simpelweg de manier waarop toezicht met beleid en nuance wordt ingevoerd.
Voor politici en critici gaat het ongetwijfeld niet snel genoeg, zeker politici worden immers betaald om daadkrachtig te zijn, en dus willen ze daadkrachtig zijn, of dat nu nuttig is of niet.
Maar het heeft toch iets zots om de ene maatregel de kans niet te geven te werken en dan alweer volgende maatregelen door te voeren. Dat staat geheel los van de vraag of die volgende maatregelen nuttig zouden kunnen zijn.
Ik denk dat absolute scheiding van controle en advies simpelweg dom is, en of joint audits het beoogde effect gaan hebben: ik heb geen idee. Maar daar gaat het niet om.
Hoewel we nu al jaren een Wta hebben, en hoewel de AFM al vanaf de eerste dag dat over de Wta werd nagedacht aan het beroep probeert duidelijk te maken dat het toezicht draait om de inhoud en niet om het vullen van vinklijstjes, blijkt in de praktijk dat accountants en AFM elkaar nog steeds niet altijd erg goed verstaan.
Het klinkt minder daadkrachtig dan wéér nieuwe regels invoeren, maar misschien zouden we eerst eens moeten werken aan het verbeteren van het begrip onder accountants van wat de AFM echt van ze vraagt. En misschien zouden we de bestaande regelgeving even de tijd moeten geven om zich te bewijzen.
De AFM doet overigens al jaren wat ze kan om de communicatie tussen toezichthouder er accountants helder te krijgen. Zo ontmoeten #Tuacc en AFM elkaar vanmiddag in Almere om vanuit positiviteit en een gezamenlijk streven naar kwaliteit te bekijken of we elkaar goed verstaan.
Dat klinkt soft, maar ik zie er veel meer waarde in dan in de zoveelste nieuwe maatregel.
Gerelateerd
Toezicht op CSRD-assurance: een pleidooi voor systeemtoezicht
Het bevorderen en handhaven van de kwaliteit van niet-financiële audits hangt niet alleen af van regelgeving, maar ook van een toezichtmodel dat samenwerking, vertrouwen...
Accountants hebben nieuwe toezichthouder bij AFM
Arnold Pureveen is met ingang van 16 september gestart als afdelingshoofd Kwaliteit Accountantscontrole & Verslaggeving (KAV) bij de Autoriteit Financiële Markten...
ICAEW: dertig procent Britse audits is nog onder de maat
Volgens de Britse beroepsorganisatie van accountants ICAEW is ruim zeventig procent van de getoetste audits goed of acceptabel. Bijna dertig procent voldoet nog...
Grote kantoren in VS krijgen toch extern toezicht
De grootste Amerikaanse accountantskantoren moeten onafhankelijke buitenstaanders aanstellen om toezicht te houden op de kwaliteit van de audit. Dat is het gevolg...
SEO wil ook van accountants mening horen over systematiek bekostiging AFM en DNB
Onderzoeksinstituut SEO wil van financiële instellingen en accountantskantoren weten horen hoe zij aankijken tegen de bekostiging van het toezicht door DNB en AFM.