Opinie 13 januari 2011

COS 4410 en begrotingen

Onlangs had ik met een klant discussie over de vraag of een begroting onder de werking van COS 4410 valt. Ja zei de klant, want de SRA zegt dat het zo is. Dus gebeld met de SRA. Bureau Vaktechniek van de SRA meldt: ja, want NIVRA en NOvAA zeggen dat het zo is. Als je COS 4410 goed leest is het maar de vraag of dat klopt, maar wie zijn wij om de beroepsorganisaties tegen te spreken?

Daar zit wat in. Maar daar staat tegenover, de beroepsorganisaties geven een leidraad als status mee: Hoewel aan de totstandkoming van een leidraad een zorgvuldig proces van overleg en overweging is voorafgegaan, zijn beroepsbeoefenaren niet verplicht de in deze leidraad opgenomen standpunten te volgen. Deze publicatie heeft niet de status van beroepsreglementering of aanwijzingen.

Anders gezegd: zowel SRA als individuele accountant, u moet zelf maar bepalen of wat de beroepsorganisaties beweren wel klopt. En in dit geval klopt het simpelweg niet. 

Waar gaat het om? In Leidraad 14 beweert de beroepsorganisatie: Het opstellen van een volledige begroting die bijvoorbeeld bestaat uit een geprognosticeerde balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht met toelichtingen, bijvoorbeeld ten behoeve van een financieringsaanvraag bij een bank, classificeert als een samenstellingsopdracht van een financieel overzicht, waarbij de accountant indien zijn betrokkenheid daarbij kenbaar wordt gemaakt een samenstellingsverklaring zal afgeven.

In COS 4410 staat echter expliciet iets anders. Deze standaard ziet op het samenstellen van financiële overzichten. En wat is een financieel overzicht volgens COS 4410? Een gestructureerde weergave van de aan de administratie ontleende financiële informatie, gewoonlijk voorzien van bijbehorende toelichtingen, met het doel inzicht te geven in de economische middelen of verplichtingen van de entiteit op een bepaald tijdstip of de wijzigingen daarin over een bepaalde periode, overeenkomstig de van toepassing zijnde grondslagen voor de financiële verslaggeving.

Het venijn zit in het dikgedrukte deel van de definitie. COS 4410 heeft uitsluitend betrekking op gestructureerde weergaven die als doel hebben inzicht te geven in historische gegevens. Het draait om inzicht in de situatie op een bepaald moment of in de mutaties over een bepaalde periode. Een begroting is fundamenteel iets anders, deze geeft een prognose over een toekomstige situatie of toekomstige mutaties. Uit de definities volgt dus dat COS 4410 niet van toepassing is. 

Nou en, zal u zeggen? Wat kan het voor kwaad om COS 4410 toe te passen? 

Ik denk dat het wel degelijk kwaad kan. Wie COS 4410 toepast en een daarbij passende samenstelverklaring afgeeft, zegt niets over de rol die de accountant heeft gespeeld bij het opstellen van de begroting. Heeft hij zelf een model gemaakt, zelf bedrijfseconomische verbanden gelegd, zelf toekomstverwachtingen geformuleerd, en heeft de klant alleen de basisgegevens uit de administratie geleverd? Of heeft de klant al die gegevens, interpretaties en visies geleverd? En in dat laatste geval, heeft de accountant daar dan een visie op, of heeft hij blind alles overgenomen wat de klant beweert? 

Had niet een opdracht onder COS 3400 meer voor de hand gelegen? Kortom, wordt niet te veel vertrouwen gewekt bij de gebruiker van de begroting, door de naam van de accountant die deze heeft ‘samengesteld'?