Financiële hervormingen: het verhaal van de koe en de haas
Eind vorige week is een belangrijke mijlpaal bereikt in de Amerikaanse hervormingsvoorstellen voor (het toezicht op) de financiële markten. De Senaat heeft haar versie van de voorstellen met een behoorlijke meerderheid goedgekeurd. Nu nog wachten op de 'reconciliatie' met de versie van het Amerikaanse Huis. De koehandel moet nog beginnen, maar de krachtlijnen liggen er, en behoorlijk duidelijk.
Ik heb de vlag half uitgehangen. Niet halfstok, maar ingetogen boven in de mast.
Optisch lijk ik mijn zin te krijgen met de voorgestelde instelling van een Council die verantwoordelijk zal zijn voor het monitoren van systemic risk. Maar wat de uitvoering betreft: ik geloof niet zo erg in horizontale governance-structuren - 'the inmates running the asylum/management by committee'.
Aan de balkanisering van het Amerikaans toezichtstelsel verandert niet veel. Ook de oude chieftains zitten merendeels nog in het zadel. En over de rapporterings- en verantwoordingssyntaxis van dit college - trouwe lezers kennen mijn obsessie met resultaatgedreven assurance statements - kan ik nergens iets vinden.
Maar al met al: vooruitgang is het zeker.
Ook op het punt van derivaten is goede voortgang gemaakt. Die moeten worden verhandeld op een Exchange en wie weet wordt die handel verbannen uit het dienstverleningspakket van de grote banken. Dat komt qua effect heel dicht bij mijn al jaren gepropageerde hondenpenning voor alle derivaten. Zij het met de wat zure kanttekening dat exotische producten de dans lijken te ontspringen, terwijl het gevaar juist vooral ligt in het uiteindelijk toch weer mainstreamen van deze uitgezonderde producten. Dan zijn we bijna weer terug bij af.
Verder is de eis van een ordelijke eigen sterfhuisvoorbereiding voor de too big to fail instellingen welkom. Zolang dat niet onbedoeld voert tot nog meer ‘moral hazard' via de achterdeur.
Het heeft in de VS lang geduurd om tot een meerderheidsvisie te komen (geen consensus, vooral Republikeinen hebben tegengestemd). Dat nodigt uit eens te kijken naar de vooruitzichten van internationale consensus.
Laten we ons beperken tot de G20. Daarbij is het beeld van een (legislatieve/overheids)koe die een (financiële markten-)haas probeert te vangen - of beter: twintig koeien die een heel hazenleger proberen te vangen - handig als ezelsbruggetje.
In de VS gaat het om één koe. Met erg veel boter op het hoofd overigens, want haar eigen financiële huishoudinghygiëne ligt niet ver van die van Jan Steen en de overheidsverslaggeving kent dezelfde staaltjes van off balance sheet-acrobatiek. Deze koe moet zich meten met een erg slimme en sluwe haas, met een vruchtbare voortplanting en grensoverschrijdende camouflagereputatie, die het kop of munt spelletje (kop: konijn wint, munt: koe verliest) tot in het merg beheerst.
Verplaatsen we dat beeld naar het internationale theater, dan is duidelijk dat de slag om het ordelijk functioneren van de markten nog lang niet is gestreden.
Beperken we ons tot Europa, dan zien we allerlei koeien zich tegen elkaar afzetten. De hazen zien dat met welgevallen aan want het geeft hen vrij baan. Bovendien herinnert het hazenleger de koeien (soms hardhandig maar meestal terecht) aan de rotzooi in hun eigen stal, in Griekenland en mogelijk andere Club Med and beyond percelen. Paniek in de koeienstal: 'Wie volgt?'
Als men de (nog niet definitieve) deeloplossingen van de Amerikanen bekijkt, kan men over de kans op effectieve internationale hervormingen alleen maar mild pessimistisch worden. Omdat internationaal iedere koe en iedere haas zijn eigen boerenslimheid en eigenbelang heeft en het eigen nest zo min mogelijk wil bevuilen. Internationale solidariteit is vandaag eigenlijk alleen nog maar terug te vinden in De Internationale en die wordt al een tijdje niet meer gezongen.
Dat we met de hervormingen in Amerika en elders op de juiste weg zijn is een waarheid als een koe. Maar of we tijdig aan de eindstreep komen, en of de haas of de koe het laatst lacht, dat hoofdstuk moet nog geschreven worden.
Rest de wat academische vraag of het uitmaakt of je door een haas of een koe wordt gebeten. Academisch, want voorlopig is de praktische kans dat ze beide nog een hap willen nemen uit uw bezittingen, een groter gevaar.