Opinie 03 mei 2010

Blijf Amerikaanse financiële producten met scepsis bekijken

Weer even op weg naar een weekje Old Europe. En dat terwijl de Amerikaanse media hier bol staan over de hervormingswetgeving van de Amerikaanse financiële architectuur.

Deze week zou best spannend kunnen worden. Zullen de Democraten er in slagen om hun behoorlijk zware hervormingen door de Senaat te duwen, net als recent met de gezondheidszorg? Zullen ze die ene - en liefst meer - Republikein kunnen vinden die het mogelijk maakt de grootste vernieuwing van de prudentiële regels voor de financiële markten sinds 1933 door te voeren? 

Een belangrijke vraag. Voor de Amerikanen, voor de wereld - ook de onze - en ook ons beroep. Voor ons aller toekomst. 

Maar het Amerikaanse wetgevingsproces zit vol met haken, ogen, valkuilen, verassingen en buitenissigheden die het mogelijk maken dat op het laatste moment nog belangrijke concessies worden gedaan, tot en met het snijden van het hart uit een voorstel. We hebben dat gezien bij de reparatiewetgeving en -regulering na Enron, die onwenselijke off balance sheet constructies voor eens en altijd zou fixen. Gatenkaas. 

Dat heeft vooral ook te maken met de het gebruik van zogenaamde ‘riders' in wetgevingsvoorstellen. Dat zijn Fremkörper in die überhaupt NIETS te maken hebben met het onderwerp van die wetgeving, maar die als wisselgeld - soms Judaspenningen, soms poison pills - worden meegenomen in het voorstel om stemmen te werven voor het hoofdvoorstel. 

Dat hebben we hier in Washington DC de afgelopen week weer aan den lijve mogen ondervinden. De 600.000 ingezetenen van DC hebben wel vertegenwoordiging in het Congres, maar daar geen stemrecht. Dat betekent dat de DC-burgers wel voor het vaderland mogen sterven in buitenlandse oorlogen en wel federale belastingen mogen betalen, maar geen stemrecht hebben in hetzelfde Congres dat bepaalt of die oorlogen wel gevoerd moeten worden en hoeveel belastingen er betaald moeten worden. 

Geen wonder dus dat de nummerborden van DC vergezeld gaan van een klassieke protest: 'Taxation without Representation', de oude Amerikaanse rallying cry van de opstand tegen de Engelse koning. 

Na meer dan tweehonderd jaar vechten is de onredelijkheid, het absurde, van die situatie wel doorgedrongen tot de meerderheid van het Congres. En is er uiteindelijk een wetsvoorstel gemaakt om dit te corrigeren. 

Maar het zou te mooi zijn als dit zou gebeuren zonder dat er wisselgeld wordt afgedwongen. Ditmaal door een groep Republikeinen en Democraten met een cynisch oog op de eigen pro-vuurwapen achterban. En wel door in het wetsvoorstel een clausule op te nemen die de naar verhouding strenge wapenwetten van DC castreert en eigenlijk eist dat de DC-burgers hun zelfbestemmingsrechten ten aanzien van wapenregulering opgeven. 

Met als gevolg dat deregulering van deze locale wetten zal leiden tot een zware herbewapening van burgers en buitenlui in DC, inclusief AK 47's en andere automatische aanvalswapens. En dat in een stad die twee weken geleden nog is opgeschrikt door een drive by shooting met vier doden en zes gewonden - mannen, vrouwen, kinderen die zich op straat hadden verzameld na een herdenkingbijeenkomst voor een ander moordslachtoffer... 

Het enige goede nieuws is dat het DC-bestuur vorige week de moed heeft gehad te zeggen: 'Dank u! Dan voorlopig maar geen vertegenwoordiging in het Congres.' Een zeldzaam staaltje van democratische moed en zin. 

Ik wil alleen maar zeggen: Hervormingen van de financiële markten? Ik geloof het pas wanneer ik het zie en als het in definitieve wetgeving is omgezet, zonder al te veel concessies om oneigenlijke redenen. We hebben dat immers maar al te vaak gezien, vaak om nog idiotere redenen en met fnuikende consequenties. 

Voorlopig moeten we die Amerikaanse financiële producten dus maar met goed calvinistisch scepticisme blijven bekijken. Het zou trouwens helemaal niet zo gek zijn om dat ook na de hervormingen te blijven doen. 

Een te exclusief regelgedreven cultuur heeft het namelijk niet zo op met principes als richtsnoer of vangnet. Dat zal wel zo blijven, met of zonder hervormingen.