Kwaliteitsbeheersing: geen M zonder V
Terwijl ik vorig weekend nog hoofdschuddend bezig was af te kicken van het recente Lehman post mortem, de inhoudelijk afwezige signaalrol van accountant Ernst & Young aldaar, plus de vergietkenmerken van verslaggevingstandaarden, liep ik tegen een interessant artikel aan in de New York Times. Ik citeer:
"Male investors, as a group, appear to be overconfident, said John Ameriks, head of Vanguard Investment Counseling and Research and a co-author of the study. "There's been a lot of academic research suggesting that men think they know what they're doing, even when they really don't know what they're doing", he said.
Women, on the other hand, appear more likely to acknowledge when they don't know something - like the direction of the stock market or of the price of a stock or a bond."
Even verder lezen we met inmiddels rode 'Mars versus Venus'-oortjes:
"Gender differences appear to extend to other financial behavior. For example, women who are C.E.O.'s and company directors tend to pay a lower premium in corporate takeovers, saving their shareholders a bundle, according to a 2008 study of mergers and acquisitions by Maurice D. Levi, Kai Li and Feng Zhang of the University of British Columbia. What explains these differences? The answer isn't clear."
Je kunt nog verder gaan zoeken. The Male Brain en The Female Brain van Louann Brizandine (Broadway Books) leggen op dit punt nog meer uit dan mij lief is. Want als je er te veel over leest gaat het gevoel overheersen dat we allemaal worden gerund door de afdeling 'persoonlijke chemie'. Met vrije wil alleen nog als een vaak al te gemakkelijke excuserende sluitpost voor ons handelen; of het gebrek eraan.
Maar John Ameriks' observatie komt me wel goed te pas in het zoeken naar mogelijke oorzaken hoe ons overwegend machoberoep ondanks alle waarschuwingstekens - voor, in en na 2007 - in de praktijkuitoefening gewoon door kan denderen alsof er geen wolkje aan het financieel firmament is waarop niet eens gewezen mag worden. Ook als de sirenes allang gieren.
Toen ik en 2004 en de jaren daarna maar bleef hameren op het feit dat we zijn vergeten te zeggen 'ik weet het niet', was het nog niet tot me doorgedrongen welke rol hormonen hierin zouden (kunnen) spelen.
Dat biedt nu een mogelijkheid voor een quick fix: geen accountantsrapport de deur uit zonder dat er ook een vrouwelijk oog en oordeel overheen zijn gegaan. Als dat praktisch moeilijk is vanwege een tekort aan vrouwelijke firmanten - een zelf veroorzaakt probleem - kunnen we altijd nog firmanten adviseren tijdelijk hun eigen vrouw, vriendin, partner (of moeder) te consulteren voordat ze een verklaring afgeven. Maar wel luisteren! Daar mag de geheimhoudingsplicht gerust even voor worden opgeschort.
Op langere termijn, als we hebben voldaan aan de dan nieuwe ingevoerde nieuwe AFM-voorwaarden van fifty-fifty m/v-verdeling van firmanten, kunnen we onze interne kwaliteitbeheersingsprocedures organiseren conform het principe van een aangepast m/v-dubbel-boekhoudbeheerssysteem: Geen M zonder V. En omgekeerd, natuurlijk.
En onze beroepswereld zal wellicht een meer vragende, veiliger, productievere en wie weet ook meer gebalanceerde en gerespecteerde plaats zijn. Als we dan ook nog maar durven te zeggen wat we weten.