Specialistische kennis: niet wachten tot kalf is verdronken!
De commissie De Wit voelde de accountant weer kritisch aan de tand over zijn rol bij de kredietcrisis. Een terugkerend fenomeen bij commotie in de financiële wereld. De kritiek richt zich op de waarde van de accountantsverklaring, de rechte rug van de accountant en wat de informatieplicht van de accountant richting het maatschappelijk verkeer is.
Peter Smit
Dat leidt de aandacht alleen maar af van die veel fundamentelere vraag, namelijk: Was de risico-inschatting van de accountant wel juist en beschikte hij wel over toereikende informatie om tot een deugdelijk oordeel te komen?
De kredietcrisis heeft nogmaals glashelder gemaakt dat in de huidige financiële wereld de accountant constant on top of things moet zijn. Financiële constructies zijn zeer complex, wet- en regelgeving is sterk aan wijziging onderhevig en ook duiken met de regelmaat van de klok perverse prikkels op die tot kort daarvoor onbekend leken.
Wil de accountant dit echt tijdig doorgronden dan vergt dat diepgaandere actuelere kennis van branches, producten, structuren en wet- en regelgeving. Alleen de accountants die over deze diepgaande kennis beschikken kunnen effectieve risicoanalyses uitvoeren, de juiste controlemaatregelen definiëren en beweringen van management deugdelijk toetsen.
Een rondje langs de velden leert echter dat de accountant nu onvoldoende wordt ondersteund in het verkrijgen en actueel houden van deze kennis:
- De opleidingsinstituten besteden te weinig aandacht aan het belang van specialistische kennis, de wijze waarop deze kan worden vergaard en hoe die kennis efficiënt in de controle kan worden aangewend. Wellicht zal de splitsing basisaccountant/specialistische accountant zorgen voor een verbetering, we wachten het af.
- Het NIVRA speelt nauwelijks een proactieve rol in de vorm van ontsluiting van specialistische informatie aan de beroepsgroep.
- De toezichthouders, die logischerwijs over diepgaande kennis beschikken, wenden de kennis vooral achteraf vanuit toezichthoudend perspectief aan.
- Accountantskantoren hebben specialisatie deels ingebed door middel van accreditatie, specialistische afdelingen en specifieke cursussen. Zij worstelen echter met de wens tot brede ontwikkeling vanuit de arbeidsmarkt en vooral het efficiencyvraagstuk. Het is namelijk moeilijk aantoonbaar wat de exacte waarde is van de investeringen in specialistische kennis.
Dit alles beperkt de fundamentele keuze om specialistische kennis structureel op te bouwen en efficiënt te ontsluiten naar de professionals.
Met de huidige reactieve houding van alle betrokkenen in de accountantswereld blijven we zodoende achteraf met de kennis van nu een ander oordeel vormen over de beslissing die toen genomen is...
Waar hebben we dat eerder gehoord?
Peter Smit (NIVRA Young Professionals)
Peter Smit is registeraccountant en is sinds 1998 werkzaam bij een groot internationaal accountantskantoor, waar hij momenteel als manager op de afdeling Financial Services werkt.