Het bewijs: accountancy kent lijders, maar geen leiders
Op deze plaats heb ik regelmatig zaken ter discussie gesteld. Over de rol van accountants voorafgaande en tijdens de crisis, het businessmodel van accountantsorganisaties, het zich verschuilen achter regels, onzichtbaarheid in discussies waar het er echt om gaat en wat dies meer zij.
In de kern stel ik regelmatig het gebrek aan leiderschap van het Accounting Establishment aan de orde.
Een voorbeeld was het optreden van accountant Dick Korf bij de commissie De Wit. Hij vertelde vooral wat accountants niet konden, terwijl gevraagd werd naar zelfreflectie en wat er beter kon. Een ander voorbeeld betrof de recente reactie van Barbara Majoor in FD Outlook, alwaar zij reflecteerde op een kritisch essay van ondergetekende. Zij kijkt met een andere bril dan ik en ziet volop leiderschap bij de kantoren en de beroepsorganisatie.
Maar dat leiderschap neem ik zelfs met een vergrootglas niet eens waar. Wel zie ik vandaag in het Financieele Dagblad, waarin een serie over accountants wordt afgesloten, een quote van PwC'er Peter van Mierlo. Die bepleit dat een vruchtbare discussie over ons beroep en de crisis moet worden gevoerd. 'Cruciaal is dat deze wordt gevoerd op basis van feiten' en 'De kritische houding die juist bij ons beroepsgroep bij uitstek sterk is ontwikkeld moeten we zichtbaarder maken.'
Maar leren de feiten van toezichthouders in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en in eigen land nu juist niet dat het te vaak aan die kritische houding ontbrak? Lees in hetzelfde FD-artikel ook de geluiden van Kroymans-curator De Jong en Kamerlid Plasterk.
Of nog beter: lees het verslag van de bijeenkomst tussen Tweede Kamerleden en vertegenwoordigers uit het beroep. Tenenkrommend om te zien hoe het beroep daar is overgekomen. Plasterk: "Het parlement, dat namens de belastingbetaler de schade van de crisis moet bijpassen, is hierover nog niet uitgepraat met de accountancy."
Maar het gebrek aan leiderschap geeft niet alleen in Nederland aanleiding tot politieke aandacht. Heden, 13 oktober 2010, komt een discussienota ‘Accountantsbeleid: lessen van de crisis' van eurocommissaris Barnier uit. Met (te) rigoureuze voorstellen om de accountancy op de schop te gooien (het FD bericht er vanmorgen al over). Dat zo'n nota geschreven moet worden door anderen dan accountants is het ultieme bewijs van het gebrek aan leiderschap.
Ik kom er deze week vast nog op terug. Eerst de nota maar eens goed lezen en de ongetwijfeld zorgvuldig afgestemde NIVRA-reactie afwachten. Maar hoe heeft het toch zover kunnen komen dat het accountantsberoep lijdzaam heeft toegezien en heeft zitten 'wachten' op dit soort ontwikkelingen?