Accountant, pak je rol!
Het is een doelbewuste keuze geweest om mij eens een aantal maanden afzijdig te houden van het debat in de accountancy en mij voornamelijk te richten op het goed in de steigers zetten van mijn nieuwe rol als wethouder. Accountant genoeg als ik ben, nam ik mij echter wel voor vanuit die nieuwe rol te bekijken waar ik de accountant tegenkom en wat zijn/haar bijdrage is aan de taak die de gemeente heeft te vervullen. Ik put dus uit de nodige bestuurlijke platforms en netwerken waar ik hem/haar tegenkom of... had willen tegenkomen.
Hoewel alle spotlights weer op het beroep zijn gericht (lees bijvoorbeeld de serie in Het Financieele Dagblad) blijkt op de inhoud van essentiële vraagstukken de accountant relatief onzichtbaar. Op een aandeelhoudersvergadering werd netjes gemeld dat er 'heren van de accountant' waren. Het zal aan mij gelegen hebben (ik zat achter in de zaal) maar herkenbaar of zichtbaar waren ze niet. Geen woord van ze gehoord. Pak je kans, dacht ik! Laat je zien! Waarschijnlijk waren ze al blij dat ze geen vraag kregen.
In een ander overleg werd geïrriteerd gesproken over ‘die lastige op formaliteiten gerichte accountants'. Ook in de vele bestuursvergaderingen waar jaarrekeningen werden besproken van samenwerkingsverbanden heb ik geen accountant gezien.
Je kunt zeggen: dat ligt aan jullie, want je vraagt ze ook niet. Blijkbaar niet, maar de accountant eist ook zijn rol niet op, speelt zich niet in de spotlights! Er zijn kansen te over, maar je moet ze (willen) zien en ze (willen) pakken.
Neem verder de grote opgaven waar de gemeenten voor staan. De accountant is in veel gevallen afwezig geweest als het gaat om de vinger op de zere plek leggen: het wijzen op budgetdiscipline of een helder beeld hebben als gemeente van 'de knoppen waar je aan kunt draaien' om financieel te sturen. Dat is wél de centrale vraag waar veel bestuurders mee zitten in deze tijd van bezuinigen. Wel staat de beroepsgroep weer vooraan om je daarmee via een extra adviesopdracht 'te helpen'.
Of neem al die gemeenten die in de problemen zitten met hun grondexploitaties/woningbouwprojecten. Ook hier veel uitnodigingen voor congressen en bijeenkomsten over dit thema om te adviseren. Waarom is dit niet veel eerder door accountants (micro en macro) met verve voor het voetlicht gebracht?
En zo kan ik nog vele voorbeelden noemen. Niet dat de accountant niet in actie komt, als je belt met een probleem staat er morgen iemand op de stoep, prima. Maar ik zie zo graag dat de accountant zich ook zelf meldt met problemen die ik nog niet zie en signalen die mij nog niet hebben bereikt. Dat hij zich opdringt om als waakhond en poortwachter van het systeem voor de belangen van de belastingbetaler op te komen. Dat heeft veel meer waarde dan een 'historische reconstructie' door middel van accountantscontrole in traditionele vorm. Moet ook gebeuren, maar aan het andere komen veel accountants niet eens toe.
Kortom, accountant pak je rol! Ook binnen de huidige context en roldefinitie zijn er kansen genoeg. Laat je niet ringeloren door wettelijke definities, allerlei plichten of rolomschrijvingen. Het hoeft niet veel tijd te kosten om een goede analyse te maken waar het aan schort, de vinger op de zere plek te leggen en krachtige signalen af te geven. Het is vooral een kwestie van mentaliteit en gedrag.