Opinie

Spreek/zwijgrecht en -plicht: voor niets gaat alleen de zon op

Terwijl ik aan de andere kant van de wereld vertoefde, vond in de Nederlandse pers een discussie plaats over de schuldvraag: hoe nu verder met de president van De Nederlandsche Bank, het accountantsberoep en de AFM in hun preventieve signaleringsrol? En met de stoelplakkerigheid van hun voormannen, vooral als die preventieve rol niet goed uitgerold blijkt te zijn.

Ik ga niet inhoudelijk in op de simultane debatten aan beide kanten van de aarde. Ik beperk me tot de constatering dat me vooral opviel hoe zo'n welgemeende dialoog zwaar wordt gehinderd door beperkingen van de sprekers om echt te zeggen waar het op aankomt. Zowel om eigenlijke als oneigenlijke redenen. 

Het gaat me daarbij niet zozeer om het verschijnsel van het selectief poneren van waarheden die toevallig goed uitkomen. Daar is inderdaad geen tekort aan, maar belangrijker is het omzeilen van de hele waarheid en niets dan de waarheid. 

Soms is dat te verklaren uit formele spreekbeperkingen, koudwatervrees, of historische belasting. Soms zijn er juridisch-technisch-verdedigende redenen. En soms functionele motieven: Als voorzitter van welke organisatie dan ook, verdedig je je achterban. Ook al weet je meer - en dus beter. We hebben het spreek- en zwijgrecht niet voor niets. 

Maar de maatschappelijke kosten baten komen daardoor nauwelijks aan de orde. Vooral wanneer het gaat om maatschappelijk ingrijpende financiële melt-downs, houdt de zwijggewoonte ons af van een geloofwaardige diagnose. En daarmee van inhoudelijke oplossingen. 

Het gevolg is een flirt met herhaling van miserabele geschiedenis. En dat is raar.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jules Muis verliet in 1995 het openbare accountantsberoep en was vervolgens vice president en controller van de Wereldbank en directeur-generaal en chief internal auditor van de Europese Commissie. Van 2014 tot eind 2020 was hij lid van de Public Interest Oversight Board (PIOB). Muis was van oktober 2012 tot oktober 2015 ook lid van de Board of Auditors van het European Stability Mechanism (ESM). Jules Muis schrijft op persoonlijke titel.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.