Opinie 18 augustus 2009

Roger Dassens 'primary moral and economic imperative'

Roger Dassen, de bestuursvoorzitter van Deloitte Nederland, en ondergetekende verschillen zo nu en dan flink van mening. Wellicht weet u zich onze discussie (in 'de Accountant' van juni 2006) over het handelen van de accountant in de Ahold-kwestie nog wel te herinneren.

Een discussie waarin Roger Dassen overigens optisch bezien het gelijk aan zijn zijde kreeg omdat de meeste juridische uitspraken uiteindelijk niet ten nadele van de accountant waren. 'Optisch' omdat die uitspraken veelal niet handelden over de kwesties die in onze discussie aan de orde waren, maar dat gegeven valt in de uiteindelijke beeldvorming bij velen al gauw weg.

Ondanks (of juist: dankzij) onze meningsverschillen en discussies respecteer ik Roger Dassen zeer. Slim, handig en gedreven zijn karakteristieken die hem passen. Onlangs verscheen de juli-augustusuitgave van het Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie (MAB) met daarin een uitstekende column van Roger Dassen.

Allereerst stelt hij vast dat de meeste analyses aangaande de crisis diepgang ontberen. De oplossing voor de huidige problematiek ligt voor Roger Dassen in de verbinding van de thematiek van maatschappelijk verantwoord ondernemen en corporate governance. Hij refereert daarbij aan het Zuid-Afrikaanse King III-rapport - niet al het goede komt uit de traditionele landen - en ziet dat als richtinggevend voor de toekomst.

Vervolgens maakt hij de overstap naar (maatschappelijke verantwoord ondernemen voor) accountantsorganisaties en stelt: 'Maar, terwijl in de huidige financiële crisis de overheersende gedachte is dat accountants hun werk in het algemeen adequaat hebben gedaan, en naar vermogen hebben bijgedragen aan het zichtbaar maken van de financiële gevolgen op ondernemingsniveau van de gebeurtenissen op wereldmarkten, knaagt er toch iets.'

Het is geen opstap naar een mea culpa namens het accountantsberoep, maar een aanzet tot een verdere overdenking: 'Hoe kunnen accountants de bevindingen opgedaan bij individuele ondernemingen zodanig aggregeren dat, gecombineerd met perspectieven van toezichthouders, inzichten kunnen ontstaan die maatschappelijk hoogst relevant zijn. Inzake mogelijke risico's als gevolg van financiële producten, verbeterpunten in de organisatie van de gezondheidszorg, risico's van privatisering van nutsfuncties, gevallen van 'economisch nationalisme', noem maar op. Maar ook over best practices op bijvoorbeeld het gebied van integrated reporting, of op het gebied van gebalanceerde ondernemingsdoelstellingen.'

Roger Dassen zet hier in feite de agenda neer voor het groots aangekondigde NIVRA-project 'Kennis delen'. NIVRA-voorzitter Jan Helderman roemt hier regelmatig over, de verwachtingen zijn inmiddels dan ook hooggespannen, maar iets concreets is nog niet geopenbaard. Diens belofte is dat dat in november gaat gebeuren en wellicht is dit dus de bekende stilte voor de storm.

Hoe dat ook zij: ik hoop dat het NIVRA inhoud weet te geven aan de thema's die Roger Dassen heeft benoemd.

In diens column sluit Roger Dassen af met de redengeving waarom aan de door hem genoemde punten aandacht vanuit het accountantsberoep dient te worden geschonken: 'Voor mij is dat de kern van MVO voor accountantsorganisaties: het aggregeren van individueel opgedane kennis tot maatschappelijke inzichten. De beroepsorganisaties denken momenteel na over de mogelijkheden en onmogelijkheden op dit gebied. En terecht, want maatschappelijk verantwoord ondernemen voor een beroepsgroep waarvan de bestaansgrond juist de maatschappelijke relevantie is, is geen speeltje, maar 'the primary moral and economic imperative'.'

Over dat laatste zijn Roger Dassen en ik het zeker eens. Waarvan akte.