Opinie 06 augustus 2009

IFRS for SMEs: omarmen die set mondiale verslaggevingregels!

Eindelijk is het dan zover. Na vijf jaar is de IASB er als eerste in geslaagd één wereldstandaard voor de financiële verslaggeving door niet-beursfondsen en niet-financiële instellingen uit te geven. Een standaard dus die kan worden toegepast door naar schatting 95 procent van alle ondernemingen wereldwijd, kortweg aangeduid als SMEs (small and medium-sized entities).

Ruim twee jaar geleden is als voorloper van deze standaard een ontwerpstandaard door de IASB ter consultatie gepubliceerd, waarop veel kritiek werd geleverd. De ontwerpstandaard vertoonde (te)veel gelijkenis met full IFRS, refereerde daar ook veelvuldig aan en werd als te complex ervaren voor SMEs.

Ondanks deze tekortkomingen waren collega Kees Bergwerff en ik in een artikel in het FD van februari 2007, enigszins tegen de grote stroom van kritiek in, toch positief over de publicatie van de ontwerpstandaard. Zoals nu blijkt niet ten onrechte. De IASB heeft de 162 commentaarbrieven naar aanleiding van de ontwerpstandaard serieus genomen en goed geluisterd naar alle kritische opmerkingen die tijdens de openbare vergaderingen zijn gemaakt.

Ook het NIVRA heeft in het najaar van 2007 een commentaarbrief geschreven met kritische opmerkingen bij de ontwerpstandaard. Een flink aantal verzoeken om verdere vereenvoudiging is door de IASB gehonoreerd.

Ik noem er een paar. De IFRS SME standaard is nu een zelfstandig document geworden, met nog maar één kruisverwijzing naar full IFRS. Alleen nog voor materiële fouten moeten de vergelijkende cijfers worden aangepast. De secties over financiële instrumenten zijn geheel herschreven, met een onderscheid tussen doorsnee- en meer complexe financiële instrumenten. Het afschrijvingsverbod op goodwill is komen te vervallen, er moet nu worden afgeschreven. Niet alleen de opbrengstwaarde, maar de hoogte van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde is van belang voor de bepaling van de realiseerbare waarde bij een impairment. De toelichtingvereisten volgens de ontwerpstandaard zijn aanmerkelijk versoberd. Etc. etc.

Een mondiale standaard zoals IFRS SME bevordert de transparantie en de consistentie van de jaarverslaggeving door niet-beursfondsen wereldwijd. Ondernemingen met buitenlandse dochters ondervinden direct de voordelen van IFRS SME: er wordt nog maar één verslaggevingstaal gesproken, tijdrovende vertaalslagen naar het lokale verslaggevingsysteem van de moedermaatschappij behoren tot het verleden.

Ook ondernemingen die alleen binnen hun landsgrenzen werken, ondervinden de voordelen van IFRS SME, zeker als die te maken hebben met buitenlandse investeerders en/of kredietverleners. En last but not least: een goed leesbare en op principes gebaseerde standaard, die slechts 230 pagina's telt, ligt nu binnen handbereik!

Het gaat te ver om te zeggen dat we er nu zijn. Het startschot is gelost, maar de eindstreep is nog niet bereikt. De definitieve IFRS SME zal zich verder moeten ontwikkelen naar aanleiding van signalen uit de praktijk. Updates en revisies zullen noodzakelijk blijken. Het beperkt aantal strijdigheden met de bepalingen in Titel 9 Boek 2 BW zal moeten worden opgelost door de Nederlandse wetgever.

Ook de herziening van de Vierde en Zevende EG-richtlijnen biedt een goed aanknopingspunt om obstakels voor de implementatie van IFRS SME, zo die er zijn, weg te nemen. Zeer recent heeft de Europese Commissie bekendgemaakt dat de herziening van de Richtlijnen meer tijd in beslag zal gaan nemen in verband met de IFRS SME standaard van de IASB. Ook is de Europese Commissie voornemens consultatiedocumenten over deze nieuwe standaard uit te zetten. 

Wat mij betreft zijn dit de eerste signalen dat ook Europa IFRS SME serieus neemt. Gelet op de EG-doelstellingen ten aanzien van transparantie en harmonisatie is dat ook logisch.

Ik ga er in ieder geval van uit dat de wetgevers dit traject voortvarend ter hand zullen nemen.