Opinie 21 juli 2009

Hard nodig: ketenrisicomanagement

Het bezit van een eigen huis vormt voor veel Nederlanders een belangrijk 'levenswerk'. Een leven lang wordt hiervoor hard gewerkt en spaargeld gereserveerd. Om dit waardevolle bezit goed in tact te houden staat elk gezin, eventueel in overleg met de verzekeringsadviseur, stil bij de belangrijke bedreigingen die schade aan het huis kunnen berokkenen.

Urjan Claassen

Zo sluiten we bijvoorbeeld verzekeringen af voor schade als gevolg van brand of inbraak. Voor mogelijke niet-financiële schade, zoals het verlies van dierbare foto's of erfstukken, nemen we aanvullende maatregelen zoals het installeren van een brandblusinstallatie, rookmelders en extra veiligheidssloten.

Daarmee lijkt het huis op adequate wijze beschermd. Opvallend is echter dat het gezin zich bij dergelijke maatregelen alleen richt op het eigen huis 'sec'. Omgevingsfactoren worden nagenoeg niet in ogenschouw genomen.

Dit is niet verstandig. Stelt u zich eens voor dat buren op zolder een omvangrijke voorraad illegaal vuurwerk hebben opgeslagen, zonder dat u hierover bent geïnformeerd. En dat, tot overmaat van ramp, de buren van die buren op zolder een illegale wietplantage hebben ingericht en op grote schaal stroom aftappen. Dan bestaan er levensgrote risico's op kortsluiting, explosies en brand die schade aan uw woning aanbrengen. De genomen maatregelen zoals brandblusinstallaties en rookmelder bieden hierbij weinig soelaas.

De vuurwerkramp in Enschede heeft aangetoond dat dit niet ondenkbeeldig is. De moraal van dit verhaal is dat voor effectief risicomanagement niet enkel moet worden gekeken naar één woning. Ook omgevingsfactoren en de situatie bij de buren of in de gehele straat zullen moeten worden beoordeeld.

Rond de kredietcrisis en de positie van financiële instellingen zien we een vergelijkbare situatie. Financiële instellingen investeerden op grote schaal gelden in hedgefondsen en hypotheken, zonder zich verder te verdiepen in ‘de straat of buurt' waar deze onderdeel van uitmaakten.

Rating agencies vertelden ons 'dat we een betrouwbare buurman hebben' en daarna werd geen verdere actie meer ondernomen. Helaas heeft de praktijk uitgewezen dat de rating agencies niet alle kamers van de aanpalende woning grondig hebben onderzocht. Sterker: de indruk bestaat dat men überhaupt niet bij de aanpalende woning binnen is geweest. Met een onjuist oordeel, in de vorm van ratings, als gevolg.

Het antwoord hierop is ketenrisicomanagement. Daarbij benaderen ketenpartners het risicomanagement gezamenlijk. Onder aansturing van bijvoorbeeld een centrale overheid, toezichthoudende instanties of brancheorganisaties.

De samenwerking tussen de ketenpartners kan worden gerealiseerd door maatregelen als het (verplicht) uitwisselen van risico-informatie, transparante informatievoorziening, het dragen van juridische aansprakelijkheid en het gebruik van uniforme normenkaders voor beheersing.

Hierdoor evolueert risicomanagement van een company only-benadering naar een ketenbrede benadering.

Drs. Urjan Claassen RA RE CIA is als partner verbonden aan Clascon Audit & Consulting, adviesbureau voor risicomanagement. Daarnaast is hij universitair docent Advanced Auditing aan de Nyenrode Business Universiteit.