Opinie 02 juni 2009

Europa voor accountants

Aanstaande donderdag mogen wij stemmen voor het Europese Parlement. Reden om eens stil te staan bij het belang van Europa voor de regelgeving voor ons beroep.

Alleen al dit voorjaar kwamen er drie, misschien wel vier onderwerpen in de publiciteit waar de Europese Unie van directe invloed is op onze beroepsuitoefening. Ik doel op de versoepeling van de regels voor eigendom en zeggenschap van accountantskantoren, de beperking van aansprakelijkheid van accountants voor fouten in de door hen gecontroleerde verslaggeving, en het aanbrengen van een verplichte scheiding tussen controle en adviesdiensten van accountants.

Mogelijk heeft ook de actuele discussie over een extra Europese laag boven de nationale toezichthouders impact voor accountants, want deze voorstellen betreffen óók de toezichtouders op financiële markten oftewel onze eigen AFM.

Europa bemoeit zich met deze onderwerpen onder meer omdat men zich zorgen maakt over het geringe aantal spelers op de markt voor multinationale controles. Vandaar de voorstellen voor versoepeling van de eigendom van accountantskantoren (zodat het mogelijk wordt investeerders uit andere hoek aan te trekken) en de discussie over aansprakelijkheidsrisico's.

Daarnaast, het is bekend, is het vertrouwen in accountants een punt van zorg. Daarom destijds de instelling van een onafhankelijk toezicht op accountants, en nu opnieuw de discussie over scheiding tussen controle en advies.

Dat Europa óók raakt aan de belangen van mkb-accountants, heeft de gang van zaken rond de Wta wel aangetoond.  Sinds de eeuwwisseling is de regelgeving als een vloedgolf over ons heen gekomen; beginnend vanuit de VS, via Europese richtlijnen, uitmondend in Nederlandse nationale wet- en regelgeving.

Onderweg zijn veranderingen aangebracht met soms verstrekkende gevolgen. Zo is de werking  van het onafhankelijke toezicht, dat in de VS beperkt was (en is) tot controleurs van beursgenoteerde ondernemingen, in Europa uitgebreid tot alle wettelijke controles. Het gevolg is wel dat  mkb-accountants in Nederland die wettelijke controles uitvoeren, te maken hebben gekregen met de AFM.

De scheiding tussen controle en advies, nu opnieuw aan de orde, is destijds ook besproken, maar reeds gesneuveld in het Amerikaanse Congres en zodoende in Europa niet meer aan de orde gekomen, laat staan in Nederland. Wel is een uitgebreide lappendeken van onafhankelijkheidsvoorschriften gemaakt, waar we allemaal last van hebben. Nu maakt een Engelse parlementaire commissie zich opnieuw zorgen over onafhankelijkheid, als uitvloeisel van de kredietcrisis, en stelt een scheiding tussen controle en advies voor.

Zoals u weet speelt Brussel al enige tijd met de gedachte om te komen tot een verlaging van de administratieve lasten door een aanpassing van de grootte-criteria voor de wettelijke controleplicht. Dat zou voor mkb-accountants interessant zijn, aangezien de wettelijke controleplicht voor het mkb grotendeels zou komen te vervallen.

Kortom, wat er gebeurt in Europa is voor de mkb accountant in Nederland van groot belang. Zouden al die europarlementariërs eigenlijk wel weten hoezeer wij hen op de vingers kijken?