De Anna Paulowna-norm
Jawel, 't stond op Accountant.nl: Deloitte geeft een afkeurende verklaring op de rechtmatigheid van het jaarverslag en een goedkeurende op de getrouwheid van hetzelfde verslag. En 't ging om het deurpske Anna Paulowna.
Ik heb het even op moeten zoeken. Aanvankelijk dacht ik dat het in Siberië lag, maar neen, het ligt niet ver van mijn geboorteplaats Purmerend.
De gemeente heeft de eigen regels niet gevolgd, zegt de accountant. Nou, dat is wel een erg formele en zwaar aangezette interpretatie, zo lijken de regenten van Anna Paulowna te zeggen: "Wij hebben redelijkerwijs aangenomen dat..."
Het stadsbestuur laat het er dus niet bij zitten en vraagt advies bij het speciaal voor deze situaties ingestelde bevoegd gezag, het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG).
Ik zal wel oppassen om van zesduizend kilometer afstand stelling te nemen over het oordeel van Deloitte - ook daar hebben we regels voor - en wacht met belangstelling het advies van PRPG af.
Maar ik mag wel vragen stellen, dat staat nog steeds vrij. Al was het alleen al om de indruk weg te werken dat we de verklaring scherper aanslijpen voor de kleintjes dan voor de grote jongens. Vergelijk het verhaal uit bankenland: als de bank een kleine klant heeft met problemen, dan heeft die klant een probleem, maar bij een zeer grote klant heeft de bank een probleem.
Hoe kun je een goedkeurende verklaring geven op de getrouwheid van een jaarrekening waarvan de onderliggende transacties zo 'onrechtmatig' zijn dat er een afkeurende verklaring komt op de rechtmatigheid in zijn geheel? (De EU kent ook zo'n constructie: een goedkeurende verklaring op de jaarrekening, een afkeurende op het controlestelsel. Heb ik ook nooit begrepen, anders dan dat de EU-'oplossing' een politieke is en niet een professioneel te onderbouwen oplossing.)
Ik wil de conclusies van Deloitte niet betwisten - ik heb zelf meermalen vergeefs geroepen om andere dan goedkeurende verklaringen en hier hebben we er een, halleluja!
Maar het lijkt me dat we toch wat meer duidelijkheid mogen krijgen over de aanname dat niet alle situaties waar de regels niet zijn gevolgd, vooral waar die multi-interpretabel zijn zoals Anna Paulowna claimt, zich automatisch vertalen in het zware oordeel van - want dat suggereert het - inhoudelijke onrechtmatigheid van het totaal.
En als dat oordeel van onrechtmatigheid wel past, dat dan toch ook een zwaarwichtige onzekerheid moet scheppen in de jaarrekening - totdat alle noodzakelijke stappen rond de gewraakte procedures genomen zijn.
Wat we hier zien doet denken aan het huidige beeld van de credit ratings van nationale staten. De VS, met zijn gierende tekorten, heeft nog steeds een AAA-rating. Omdat het de geldpersen aan kan zetten en groot is. Dat kun je als Letland niet maken.
Stel dat de Anna Paulowna-norm landelijk consistent zou worden doorgevoerd. Welke consequenties zou dat hebben voor het verklaringenplaatje van Nederlandse gemeenten? Hoe doen de vier grote steden het naar verhouding?
Goed van Deloitte om een lijn in het zand te hebben getrokken. En goed van Anne Paulowna om terug te praten. Daar worden we straks allemaal wijzer van. Hoop ik.