Het Keurmerk-registeraccountantspraktijk-organisatienetwerkkantoor (zonder volledige vergunning)
Het is, na diverse uitingen op dit forum, alweer enige tijd stil rond de roep om een keurmerk voor de mkb-accountant. Het NIVRA is volgens de laatste berichtgeving bezig het thema nader te onderzoeken.
Alexander Vissers
Enige jaren geleden was het al heel moeilijk de buitenwereld uit te leggen hoe het zat. Er waren registeraccountants, AA-accountants, registeraccountants die optreden als accountant, registeraccountants die optreden als openbaar accountant en in de omgangstaal bestond al het 'accountantskantoor'.
Inmiddels hebben we onszelf en de rest van Nederland (door VGC en Wta) onder meer verblijd met:
De extern accountant, de accountant in business, de accountantsorganisatie, de accountantspraktijk, de auditorganisatie, het auditkantoor en het (accountants)netwerk.
Verder hebben we de accountantsorganisatie zonder en met een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten, de laatste in de smaken mét en zónder public interest.
(Gelukkig) verdwenen is met het buiten werking treden van de GBR de meest cryptische figuur in ons midden, de registeraccountant die optreed als accountant.
U voelt het al, het is de hoogste tijd voor de missing link, het Keurmerk-registeraccountantspraktijkorganisatienetwerkkantoor
Na de invoering van de AFM-vergunning voelt het natuurlijk wel erg kaal of zelfs naakt als niet-vergunninghouder naast de kantoren die er wel een hebben. Dus is de roep om een keurmerk voor de kantoren die niet voor zo'n vergunning in aanmerking komen en in de kou blijven staan begrijpelijk.
Dit te meer daar accountantskantoren die geen wettelijke controles verrichten (voor de fijnproever: bij een accountantskantoor is dit altijd het geval, dat doet geen wettelijke controles), volgens de 'Nadere voorschriften accountantskantoren ter zake van assurance-opdrachten' wel een systeem van kwaliteitsbeheersing overeind dienen te houden.
Dus wél de kwaliteit maar niet de onderscheiding, en dat is niet eerlijk.
Een stap naar een keurmerk zou kunnen zijn een toezicht op de naleving van de 'Nadere voorschriften accountantskantoren ter zake van assurance-opdrachten', analoog aan de Wta. Omdat de AFM daar waarschijnlijk niet voor te porren is, blijft dit toezicht op de naleving dan een rol voor het NIVRA, als enig in aanmerking komend lichaam met voldoende autoriteit. Het keurmerk heeft daarmee, evenals overigens de vergunning, alleen betrekking op assurance-opdrachten.
Voor niet-assurance-opdrachten - lees samenstellingsopdrachten - is een keurmerk principieel onzinnig. De sinds jaar en dag beproefde methode om vast te stellen of een financiële verantwoording voldoet aan de daaraan te stellen eisen, is accountantscontrole. Bij gebreke daarvan valt er niets positiefs te zeggen over die verantwoording, laat staan over de organisatie die uitdrukkelijk niet heeft vastgesteld of de verantwoording voldoet aan de eraan te stellen eisen. Ik verwijs in dit verband graag naar de verhelderende bijdrage van Erik-Jan Kreuze op dit forum.
Maar eigenlijk komen al deze bespiegelingen slechts neer op academisch navelstaren, gezien het commentaar van Erik-Jan Kreuze: wat telt is het logo. Of het nu gaat om een accountantskantoor, accountantsorganisatie, accountantspraktijk, samenstellingsverklaring of controle: reputatie telt.
Professor Gijs Bak propageerde al om het aan de markt over te laten welke accountants waarvoor geaccepteerd worden, en zag er geen been in AA en RA samen te voegen.
We hoeven maar naar Duitsland te kijken om te zien hoe het werkt. Ook daar zijn de big four-kantoren allemaal aanwezig, maar de DAX-ondernemingen worden vrijwel uitsluitend gecontroleerd door KPMG en PwC.
Pas in december 2008 is het Ernst & Young gelukt de sprong naar de DAX-wereld te maken, met het overnemen van de controle van Siemens, omdat dat bedrijf een deuk in de reputatie had opgelopen die ook afstraalde op de vorige accountant.
En ik meen mij te herinneren dat diverse vroegtijdige waarschuwingen tegen Madoff's megafraude waren gebaseerd op het feit dat hij voor de controle van zijn onderneming had gekozen voor een niet-big four-accountant.
Misschien kan Nederland toch wel zonder Keurmerk-registeraccountantspraktijkorganisatienetwerkkantoor.
Mischien is Nederland eerder toe aan een 'heldere transparante', of mogelijk zelfs voor de verstandige leek begrijpelijke wet- en regelgeving, die een getrouw beeld geeft van de certificerende functie en het toezicht daarop.
Alexander Vissers is registeraccountant en Wirtschaftsprüfer. Hij heeft sinds 1988 in Nederland en in Duitsland zowel in het openbare beroep bij de rechtsvoorgangers van de big four alsmede als intern accountant gewerkt. Naast jaarrekeningcontroles en aan assurance verwante opdrachten heeft hij ruime ervaring op het gebied van corporate finance en transaction services. Hij is sinds 2004 werkzaam als freelance acccountant als algemeen directeur van Trust International Auditors & Consultants BV.