NIVRA 20 februari 2009

Fair value is geen accountantstechniek

Verkeerd gehanteerde terminologie kan, als het even tegen zit, zomaar een eigen leven gaan leiden.

Mr. M. Romyn hield op 9 januari 2009 in NRC een betoog over de redding van ING door de minister van Financiën. Hij refereerde onder andere aan de Alt-A-hypotheken van ING Direct in de VS en sprak in dat verband over afwaardering om 'accountantstechnische redenen'.

Het zal mogelijk te maken hebben met het gegeven dat advocaat Romyn in New York zetelde en dat een accountant daar meestal een boekhouder is. Hij bedoelde ongetwijfeld 'verslaggevingstechnische redenen'. Die term klopt wel, maar ook dat is mij iets te kort door de bocht. Het gaat hier over waardering op basis van fair value en dat is geen accountantstechniek.

Door alle betrokken partijen - opstellers, gebruikers en controleurs van financiële informatie - zijn eerder op internationaal niveau afspraken gemaakt over de wijze van waardering van bezittingen op de balans. Afspraken die terugkomen in verslaggevingsregels als IFRS en US GAAP.

Transparantie over de feitelijke waarde van activa en passiva was en is daarbij het uitgangspunt.

Door de kredietcrisis laait de discussie rondom die fair value waardering in alle hevigheid op. Politici, ook in onze eigen Tweede Kamer, willen graag knabbelen aan de IFRS-regels, en banken zo meer ruimte geven om hun bezittingen tegen vaste prijzen op te nemen.

Dat zou de bankiers nu goed uitkomen, maar bij de invoering van IFRS in 2005 dachten ze er heel anders over.

Verslaggevingsregels aanpassen aan politieke en commerciële belangen draagt niet bij aan het helder inzicht in de financiële gezondheid van organisaties.

Ook binnen het accountantsberoep wordt een stevige discussie gevoerd over waardering op basis van fair value. Want ook accountants zijn zich bewust van soms ongewenste markteffecten.

Maar dat maakt het waarderen op marktwaarde nog niet tot een trucje van accountants.

Jan Helderman, voorzitter bestuur NIVRA