Dodelijk gebrek aan innovatie
Er is echt iets mis met ons vak. En dan bedoel ik niet het feit dat er steeds meer advocaten accountants aansprakelijk stellen voor de gevolgen van de jaarrekeningen van oplichters. En dan bedoel ik ook niet dat accountants als zodanig foute dingen doen (of de goede nalaten).
Nee, het gaat echt om het 'vak' accountancy: het is niet innovatief.
Mijn klanten zijn vrijwel allemaal innovatief en effectief bezig. Innovatief, omdat hun afnemers daarom vragen. Omdat regelgeving wijzigt. Omdat globalisering kansen biedt en bedreigingen oplevert.
Ze zijn daarnaast ook effectief bezig. Hun processen worden intern regelmatig door henzelf, maar ook door hun personeel, van hoog tot laag, kritisch tegen het licht gehouden, zodat risico's in de bedrijfsvoering inzichtelijk en beperkt blijven. Een stagiair in het magazijn kan immers met een gouden tip komen, dus wordt ieders op- en aanmerking meegenomen in de permanente evaluatie van de processen.
Eén kanttekening: deze gang van zaken geschiedt op de werkvloer, in het kantoor, in de kantine, ja overal, maar wordt alleen niet vastgelegd.
Zijn mijn klanten niet innovatief, dan is hun einde nabij: ze worden ingehaald. Zijn ze niet effectief, dan legt dat een druk op de resultaten, waardoor de continuïteit van de onderneming in gevaar komt. Dus eigenlijk verkeren ze dagelijks in een soort ratrace om hun eigen doelstellingen te bereiken. En daarom presteren ze goed en dan komen ze in die opwaartse cirkel van werklust, winst, motivatie, goed personeel, etc.
Wanneer ik dat tegen ons vak accountancy afzet, dan steken wij als accountants daar toch schril bij af. Om niet in details te treden, noem ik maar één aspect: ik kan me geen enkel voorbeeld voor de geest halen waarin accountancy in de afgelopen 25 jaar écht innovatief was.
Echt niet. En dat is toch triest. En wanneer ik het mis heb, dan kan het aan twee zaken liggen:
- ik ken de accountantsgeschiedenis niet goed, of
- ik ben blind.
Maar dan ben ik in beide gevallen ervan overtuigd dat ik niet de enige ben, maar een exponent van een veel grotere massa van deskundige onwetenden op dit vlak. En dan heeft mijn observatie toch relevantie. Want als beroepsbeoefenaren niet kunnen vertellen wat zij hebben toegevoegd aan de maatschappij, dan is er wel wat mis.
En dus vraag ik me af of ons beroep langzamerhand niet belachelijk wordt.
Belachelijk? Ja, inderdaad. Wanneer er nu overal banken zijn die hun eigen risico's niet meer kunnen inschatten, wanneer er nu overal woningstichtingen zijn die ronduit foute dingen gedaan hebben, dan vraag ik me echt af of accountants wel in staat zijn om complexe transacties te doorgronden en de maatschappelijke en jaarverslaggevingstechnische implicaties ervan in te schatten.
En daaruit blijkt dan dat de maatschappij en de klanten van accountants hebben geïnnoveerd en de accountants niet.
Dus is de maatschappelijke relevantie van de accountancy drastisch afgenomen. En dat is toch beroerd voor ons als accountants. Maar het beroerdste is, is dat het maatschappelijk verkeer dit niet eens erg vindt. Zij zien ons toch anders dan wij onszelf zien.
En mijn punt is, dat een beroep dat door gebrek aan innovatie de aansluiting met de maatschappij verliest, als beroep dus irrelevant wordt. En dat betekent het einde van een mooi beroep.
Tot slot: Ik laat me graag overtuigen van het tegendeel, maar kom dan niet met allerlei technische opmerkingen van accountants voor accountants, maar met opmerkingen die onze basis raken, namelijk onze vertrouwenspositie voor het maatschappelijk verkeer.