Opinie 15 januari 2009

Bijeenkomst over 'XBRL en assurance' … boeie!

Het NIVRA wil graag horen welke visie verschaffers van informatie, gebruikers, regelgevers en toezichthouders hebben op de noodzaak van assurance bij verantwoordingen in elektronische vorm. En op de wijze waarop daar invulling aan kan worden gegeven. Daarom vond op 8 januari 2009 een bijeenkomst plaats over XBRL en assurance onder leiding van Prof. dr. Henk Langendijk.

Accountants kunnen deze assurance vandaag nog niet geven. Er bestaan nog geen verklaringen en controlerichtlijnen die aansluiten op de XBRL-wereld. Wel bestaat er steeds meer consensus dat digitale en papieren verantwoordingen verschillende dingen zijn, met een eigen aanpak en verklaring. 

Klinkt dit niet als een bijeenkomst waar je bij had moeten zijn? 

Toch was het druk met deelnemers en toehoorders. Interessant was dat de deelnemers geen accountants waren maar leveranciers van informatie, toezichthouders (DNB, AFM, ministerie van Justitie), gebruikers van informatie (analisten) en NIVRA/NOvAA. 

Bij de deelnemers zaten wel RA's, maar deze hadden een andere pet op. De accountants mochten bij de toehoorders plaatsnemen. 

Drie - voor mij - opvallende punten naar aanleiding van de bijeenkomst: 

1. Er ontstaat meer onderscheid tussen partijen met en partijen zonder kennis en begrip over digitaal rapporteren. Sommige partijen zijn goed op de hoogte van betekenis, impact en de (internationale) ontwikkelingen, terwijl anderen - zichtbaar - volledig in het duister tasten.

2. Het feit dat de accountantsverklaring alleen betrekking heeft op het algehele beeld van de jaarrekening wordt vrijwel alleen door accountants begrepen. Verschillende deelnemers gaven meermalen aan niet te begrijpen waar accountants nou precies zo moeilijk over deden. Dit gaat ook helemaal niet over digitaal rapporteren maar over de praktijk van alledag.

Dat een verklaring niet meer geldig is zodra een gebruiker zich in zijn informatiebehoefte beperkt tot een deel van de gegevens, is ook niet uit te leggen. Ik heb tien jaar garantie op mijn vaatwasser, bij normaal huishoudelijk gebruik. Gegegevens verzamelen vanuit een jaarrekening lijkt mij niet meer dan normaal huishoudelijk gebruik. Overigens gaven gebruikers aan meer waarde te hechten aan door accountant gecontroleerde verantwoordingen. Dat is goed nieuws. Hoeven we alleen de verklaring zelf wat minder ondoorzichtig te maken.

3. Partijen als DNB en AFM geven aan digitaal rapporteren vanuit een internationale context te beschouwen, al dan niet als volger. De Raad voor de Jaarverslaggeving doet dit niet en houdt vast aan de Nederlandse positie dat zij de vertaling van verslaggevingregels naar een taxonomie niet beschouwen als behorend tot hun taakgebied. Hun positie wijkt daarmee af van onder meer de regelgevers IASB en FASB. Zij hebben eerder vergelijkbare posities ingenomen maar zien de XBRL-taxonomie als een cruciale bouwsteen van de kwaliteit van verslaggeving. En dit past ook in de rol die zij voor zichzelf zien. Zowel de Amerikaanse FASB als de IASB kiezen er voor om hun aandachtsgebied - van het boek met regels - steeds meer te verlengen met de digitale vertaling daarvan in de XBRL-taxonomie.

Op basis van de uitkomsten zal het NIVRA nog met voorstellen komen voor de uitwerking van nieuwe vormen van assurance bij dergelijke verantwoordingen. 

Voor wie daar alvast over wil nadenken kan hier zijn gedachten over laten gaan. Over een paar jaar is het toch verplichte PE-kost.