Ethisch réveil?
In verschillende media is er sprake van heuse aandacht voor ethiek en ethisch zakendoen. Met die aandacht kun je op verschillende manieren omgaan.
Als eerste bestaat de mogelijkheid van een sceptische verwijzing naar de hoofdstukken 3 en 4 van het Bijbelboek Genesis. Wat daar beschreven staat is het begin van de ellende, en voorlopig houdt die ellende niet op.
Dus ook niet in het zakenleven. En daarom heeft al het geredeneer over verantwoordelijkheid, ethiek, maatschappelijk verantwoord ondernemen, letters of representation etc. geen enkele zin.
De tweede mogelijkheid is om te onderzoeken welke voorstellen gedaan worden om het ethisch bewustzijn te laten groeien. Philip Wallage geeft een voorzet in zijn artikel: Hard werken aan integriteit, goed voorbeeldgedrag. Dat zijn de kernwoorden om het onderling vertrouwen weer te herstellen. De AICPA wil aankomend accountants er zelfs over examineren.
KPMG schrijft een paper over 'Hypegiaphobia', de angst om verantwoordelijkheid te nemen en geeft een aantal richtlijnen om hier anders mee om te gaan.
Dit zijn inderdaad mooie, goede woorden en voorstellen, maar laten we bij dit alles niet vergeten dat integriteit voor het grootste gedeelte geleerd wordt in de lagereschooltijd (of misschien al daarvoor). Natuurlijk moet ethisch bewustzijn gevoed worden, maar te hoge verwachtingen zijn irreëel.
En dan natuurlijk de derde mogelijkheid: de mogelijkheid van mei 1968. Het zou waanzinnig mooi zijn wanneer jonge professionals in staat zijn om op hun wijze te herhalen, wat toenmalige studenten deden: een heus oproer tegen onethisch handelen, tegen de verkramping ten gevolge van overdadige regelgeving!
Die studenten van toen zagen het zo: "Het was een laatste wanhopige poging de samenleving op een andere manier in te richten. Het was een - weten we nu - tot mislukken gedoemde beweging om de macht van het Grote Geld te breken. Om een wereld te bouwen die niet gestuurd wordt door ambitie, maar door bescheiden behoefte, niet door agressie, maar door solidariteit en mededogen." (citaat van Piet Gerbrandy, dichter, classicus, latinist in ´Het goede leven´).
Waarom zouden accountants hierin nu niet het voortouw kunnen nemen, ongeacht de uitkomst?