Nachtboek NIVRAA-voorzitster 2011 (13): Model werkt
Elske Patinama (46), voorheen AA en nu RAA, is sinds 1 januari 2010 voorzitster van het nieuwe Nederlands Instituut van wettelijk erkende accountants (NIVRAA). Dit instituut is het resultaat van een door wetgeving in 2009 gedwongen huwelijk tussen NIVRA en NOvAA. Met enige regelmaat noteert zij in een ‘nachtboek' haar gedachten over de actualiteiten rond het accountantsberoep zoals die anno 2011 dag in dag uit op bestuursvoorzitters afkomen. Aflevering 13.
25 april 2011: Het model heeft gewerkt, maar niet zonder pijn en zeker niet zonder het model ook in verlegenheid te brengen. Het Wereldforum heeft de aflopen twee jaar zo'n negen keer moeten ingrijpen. Twee keer in Europa, een keer in de VS, drie keer in Latijns-Amerika, twee keer in het Midden-Oosten en laatstelijk nog in China.
Het ging twee keer om een schandaal á la Enron, een keer om een faillisement vanwege ordinaire onroerendgoedspeculatie van een maatschap in Latijns Amerika, twee keer om medeplichtigheid aan regelrechte fraude, twee keer om grove nalatigheid, en twee keer om een scandaleuze samenspanning met overheidsinstanties om de werkelijke verliezen van semi-staatsbedrijven te verdoezelen.
Dat laatste zijn de echte moeilijke gevallen, omdat de trust-constructie dan wel erg incestueus wordt. Reden waarom er ook regels zijn van toezicht door het Wereldforum zelve, een unieke bijstelling van de soevereiniteitsgedachten!
Vier maatschappen staan weer op eigen benen, mede ook dankzij steunmaatregelen van hun globale maatschap. Twee, China en Frankrijk, worden steeds controversiëler, vanwege politieke inmenging en arm twisting van de in een trust geplaatste praktijken; nota bene de oorzaak van de ellende! Jawel, ook overheden zijn hardleers en niet altijd politiekneutraal en/of objectief.
Twee zijn op een rechtstreekse puinhoop uitgelopen, met een paniekerige personeelsuitloop vanwege een even paniekerig trust management: de trustees hadden geen benul van turn-around management en/of de mores van het beroep. Het Amerikaanse geval toont de meeste gelijkenis met de Andersen case, maar wordt veel verstandiger aangepakt. Resterende firmanten en toppersoneel zijn onlangs in staat gesteld een bod te doen op de gesaneerde maatschap.
De echte toets komt pas als een van de big four succesvol op collectieve aansprakelijkheid kan worden aangesproken, alle ledenfirma's meeslepend. Maar tot nu toe hebben de grensoverschrijdende waterdichte schotten goed gewerkt. Wordt vervolgd, tot ver na mijn voorzitsterschap!