Nachtboek NIVRAA-voorzitster 2011 (12): Toezichthouders Wereldforum
Elske Patinama (46), voorheen AA en nu RAA, is sinds 1 januari 2010 voorzitster van het nieuwe Nederlands Instituut van wettelijk erkende accountants (NIVRAA). Dit instituut is het resultaat van een door wetgeving in 2009 gedwongen huwelijk tussen NIVRA en NOvAA. Met enige regelmaat noteert zij in een ‘nachtboek' haar gedachten over de actualiteiten rond het accountantsberoep zoals die anno 2011 dag in dag uit op bestuursvoorzitters afkomen. Aflevering 12.
21 april 2011: Op 18 april 2011 schreef ik over de lancering van een plan van het Wereldforum van Audit Supervisors. Hoe ziet dat plan er uit?
Vooraleerst ontdeed het Toezichthouders Wereldforum het gesprekskader van de mythe dat de openbare/publieke functie van de accountant uitsluitend en alleen kan in de huidige vorm van uitbesteding aan private firma's.
Het Wereldforum was van mening dat er wel degelijk alternatieve constructies mogelijk zijn, en verwees naar het effectief functioneren van vele Rekenkamers (zichzelf ook niet zo bescheiden Supreme Audit Institutions noemend) die het over het algemeen zeer goed doen. Ze spreken het hele palet van het verklaringenstelsel aan waar en wanneer dat nodig is, in plaats van alleen goedkeurende verklaringen in serie als gebakken broodjes te produceren. Een teken dat hun onafhankelijkheidsconstructie beter werkt.
Zo kwam het Wereldforum op het idee in uitzonderingssituaties noodlijdende accountantskantoren tijdelijke bescherming te bieden tegen implosie, door een trust-constructie op te zetten - volgens een mondiale template, en nationaal gedetailleerd in te vullen volgens de vigerende wetten. Een onder vuur liggend kantoor, met reële going concernrisico's, zou (de gezonde delen) worden overgeheveld naar deze trust-constructie. Dat komt in de meeste gevallen neer op het tijdelijk overhevelen van cliënten, personeel en (onschuldige) partners, terwijl de faillissementswetgeving en disciplinaire beroepsregels gewoon hun werk kunnen doen.
Meestal zou dat neerkomen op het verlies van een deel of het geheel van het risicokapitaal van de maatschap, waaronder ook schulden aan firmanten; al was het maar om de gezonde kanten van de gesel van de markt niet in de weg te staan. En uiteraard de op non-actief stelling van beschuldigde partners en/of het management van de maatschap, totdat reglementaire en privaatrechtelijke duidelijkheid is verkregen.
Controlecliënten zouden drie jaar lang meegaan, en niet van accountant kunnen wisselen, om een ordelijk proces en rust te garanderen. En daarmee onnodige schade of sneeuwbaleffecten van geruchtenmolens te bekoelen, voor personeel, cliënten, en het publiek, dat een belang heeft bij de bestaande concurrentieconstellatie.
Tevens werd de afspraak gemaakt de collectieve verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de internationale maatschap te blijven benadrukken. Dit door in het geval van toepassing van deze opties - die nu populair bekend staat als de second life/reincarnation option - op nationaal niveau, deze altijd te laten volgen door juridische actie op het niveau van holding of het big four centraal management.
De trust wordt beheerd door nationale toezichthouders en de Rekenkamers, met het primaire mandaat rust in de tent te garanderen en levensvatbaarheid van de overgedragen activiteiten; met als uiteindelijk doel zo spoedig mogelijke (her)privatisering, inclusief compensatievoorzieningen voor de staat in verband met de overgenomen balansrisico's, annex mogelijke reorganisatiekosten.
Volgende keer meer over de werking van de praktijk.