Opinie 11 april 2008

Continue begripsverwarring op een receptie

Er is een aantal accountantsbegrippen waarin het woordje 'continu' is geslopen. Of, nog erger, dat is besmet met het Engelse woord continuous. Ik geef toe, er gaat wel eens een dag voorbij zonder dat ik hierover val. Maar vandaag, op een receptie met accountants, is even niet zo'n dag.

Een accountant, vermomd als innovator of toch minimaal early adopter, begint op de receptie een gesprek over continuous audit. Hij trekt met zijn tanden een kaasblokje van het prikkertje en hijst aan zijn broekrand. Dit alles zonder zijn blik van zijn gesprekspartner af te wenden. Voor de gesprekspartner is het duidelijk: hier staat een denker, iemand die zijn nek uitsteekt voor vernieuwing in het beroep.

Hier staat in ieder geval een niet zo‘n hele commerciële accountant, denk ik in mijn plaats. Geen enkele organisatie is immers geïnteresseerd in continuous audit. Eventueel is het mogelijk een business case op te bouwen voor continuous assurance, maar dat is iets anders, dat is een dienst waar mogelijk een markt voor bestaat. Continuous audit is in het beste geval een techniek of methode die kan worden ingezet om - bijvoorbeeld - continous assurance te realiséren.

Op het moment dat accountants een brede maatschappelijke discussie zouden starten over de wenselijkheid van continuous audit, lijkt de reactie van het maatschappelijke veld wel voor de hand te liggen. We zijn soms wat slordig in het gebruik van de termen. Terwijl we toch heel wat afneuzelen over de uiteindelijke formulering van een management letter.

Continuous reporting komt ook aan de orde op de receptie. "Daar heeft de markt helemaal geen behoefte aan", roept een als pragmaticus verklede accountant met consumptie in mijn oor.

Maar moeten we, voor we die conclusie trekken, niet eerst weten wat dat is, continuous reporting? Er zijn verschillende vormen. Eens per jaar stuurt een organisatie de jaarrekening naar de Kamer van Koophandel. Deze is vervolgens in pdf 'continu' beschikbaar via www.organisatie.com.
En als de organisatie elke maand opnieuw de balans op de website plaatst, is dat dan continu of hoogfrequent? Wanneer gaat hoogfrequent over in continu?

Als ik real time alle orders, verkopen en facturen digitaal zie langskomen, komt het dicht bij 'continu', maar ik zou dat geen reporting willen noemen.

Misschien bestaat er wel helemaal geen continuous reporting.

"Dat komt dan goed uit", zegt de als pragmaticus verklede accountant, "want de markt had er toch al geen behoefte aan. De markt heeft behoefte aan rust en stabiliteit en die geven wij".

"Dus continuous audit is niet hetzelfde als continuous assurance. En continuous reporting bestaat niet", vat de jonge stagiair samen, met een handvol pinda's in de hand.
Alleen bij dingen waar de markt geen behoefte aan heeft - en bij computers - mag je laten merken dat je er geen verstand van hebt.

Toch kan de toepassing van continuous audit nog best worden gered. Als de accountant uitlegt dat continuous audit goedkoper is dan de gewone periodieke controle, weet ik zeker dat er organisaties zijn die interesse hebben.

Maar de vermomde innovator en verklede pragmaticus zijn al vertrokken om aan te sluiten in de file. Ik ga mijn trein halen.