Vaktechnische kletskoek
Eerder schreef ik over het boek ‘ABN AMRO: de prooi' van journalist Jeroen Smit. Ik heb in tamelijk neutrale bewoordingen aangegeven dat de cultuur van huidige bestuurders - in bepaalde sectoren - mag veranderen. Wie het boek gelezen heeft zal begrijpen waarom ik hier het woord neutraal gebruik. De door Smit beschreven werkelijkheid is behoorlijk beschamend. Zelf was ik verrast door het pessimisme van staatssecretaris Heemskerk over de vraag of de gebeurtenissen tot zelfkritiek en blijvende bescheidenheid zouden leiden.
Ik was dan ook aangenaam verrast door het initiatief van de Nederlandse banken om een adviescommissie op te richten die moet kijken wat de gevolgen zijn van de kredietcrisis voor de sector.
Het is geen objectief onderzoek, want op een enkeling na bevat de commissie alleen maar bankiers. En ik hoop dat niet alleen de gevolgen onder de loep worden genomen, maar ook de oorzaken aan de orde komen. Want de sector heeft toch wat zelfonderzoek te doen.
Maar afwachten tot anderen een onderzoek starten lijkt me nou niet bepaald een beter alternatief. Ik heb ook nog niet gehoord dat accountants een dergelijk initiatief hebben genomen.
Minder positief was vervolgens het optreden van de bankiers bij de Kamercommissie. Hun boodschap was dat de bankiers niet zoveel konden doen aan de kredietcrisis. Grote mensen met een pak aan en een stropdas om, die dat zonder blikken of blozen uitspreken tegen Kamerleden, met camera's erbij.
Een kredietcrisis en zwaar overheidsingrijpen leiden nog niet tot zelfkritiek en bescheidenheid, is mijn conclusie. Ik vrees voor de uitkomsten van het zelfonderzoek.
Jules Muis sprak op televisie dat ook accountants iets hebben uit te leggen. Eén van de voornaamste punten wat mij betreft is de off balance accounting waarmee de accountants jarenlang akkoord zijn gegaan.
Hoe verenig je als accountant je ‘getrouw beeld' verklaring met het buiten de balans houden van deze enorme posten? Dat is toch gewoon vaktechnische kletskoek? Aarzel niet om te reageren en mij uit te leggen dat ik dit verkeerd zie. Maar ik begrijp het echt niet. Maar ik begrijp wel dat dit een moeilijk verhaal gaat worden.
We moeten constateren de bankiers hun vak - het beprijzen van risico's - niet meer begrijpen en dat blijkbaar ook accountants zijn losgeraakt van hun kernactiviteiten. Dat is niet iets om vrolijk van te worden. En misschien een reden om voorzichtig zijn met projecten rondom niet-financiële informatie. Eerst de basis op orde hebben.
Tom Nierop schrijft in zijn column van december: "Ik wil geen cynicus worden". Voor mij is het te laat, ik ben een cynicus.
Dit betekent overigens niet dat ik niet in staat ben me te laten verrassen en te genieten van mooie momenten. Een paar weken terug was ik met mijn gezin op Ameland. Na een fietstocht met veel wind en regen waren we net te laat om voor het donker terug te zijn. Maar daardoor pakten we door een onverwachte opklaring een prachtige zonsondergang over de Waddenzee mee. Een onwaarschijnlijk mooi uitzicht vanaf de dijk met silhouetten van honderden vogels die zich te goed doen aan overvloedig aanwezig voedsel. De rode zon raakte net niet de horizon en kleurde alles felrood.
Door diverse gesprekken en artikelen van de afgelopen week heb ik dat gevoel weer even teruggekregen. Er zijn nog mensen - accountants en niet accountants - die iets van het auditvak willen maken.
Dat gaan we de komende jaren merken.