Opinie 14 november 2008

Op verkeerde weg met samenstellingsverklaring?

Op de komende NIVRA ledenvergadering van 11 december 2008 komen de voorstellen tot vereenvoudiging van de regelgeving voor samenstellingsopdrachten aan de orde. Inhoudelijke discussie is er ruimschoots geweest, dus daar wil ik nu niet meer op ingaan. Wel nog een opmerking over het proces van besluitvorming.

Uit de opiniebijdrage van Erik Jan Kreuze van 7 juli 2008 het volgende citaat:
"Ik was geschokt dat er accountants waren die verbaasd reageerden op de uitspraak van iemand van ABN AMRO tijdens het NOvAA-congres van juni 2007 dat de bank alleen maar keek naar het logo en de ondertekening/handtekening van de verklaring. Wij hebben toch voldoende contact met bankiers of andere vermogensverschaffers om te weten dat zij een doorsnee verklaring nauwelijks lezen?"

En uit een artikel over de samenstellingsverklaring in ‘de Accountant' van november 2008:
"Want mkb-ondernemers hechten weinig tot geen waarde aan de huidige verklaring", zegt Jurgen Warmerdam, secretaris fiscale zaken van MKB Nederland. "Dat een accountantsverklaring voor grote ondernemingen verplicht is, daar zien wij uiteraard ook de noodzaak van in. Hiermee krijgen aandeelhouders en andere partijen enige garantie over het functioneren van ondernemingen waarin zij financiële belangen hebben. Maar dat gaat uiteraard niet op voor kleine bedrijven. Ik durf  zonder meer de stelling aan dat voor ondernemers het belang van de samenstelverklaring afneemt naarmate ondernemingen kleiner worden."

De consequentie die beiden hier aan verbinden is: schaf de samenstellingsverklaring (in zijn huidige vorm) af.

Mijn vraag is: wat is nu eigenlijk de implicatie die uit deze citaten te lezen valt en hoe zouden wij als beroepsgroep hiermee om moeten gaan?

Uit het eerste citaat volgt dat onze verklaringen niet worden gelezen. Wel kijkt de bank naar het logo en de ondertekening van de verklaring. Indien dat waar is, dan is dat een belangrijke constatering. Nuances in mate van zekerheid (hoge mate, beperkte mate, geen) zijn aan de gebruiker niet besteed. Hij leest die verklaringen immers niet. Maar hij ziet wel de naam van het accountantskantoor en daar hecht hij waarde aan.

Als dat zo is, dan voeren wij de verkeerde discussie. Het gaat er niet om welke teksten wij toevoegen, en het heeft geen zin om verschillende werkprogramma's, en stelsels van kwaliteitsbeheersing, te definiëren die passen bij de verschillende mate van zekerheid die wij bieden - dergelijke nuances zijn aan onze klanten in het geheel niet besteed.

Vereenvoudiging dient te worden gezocht in reducering van ons productenpalet tot één product: assurance. Dat is een geheel andere koers dan thans wordt voorgesteld.

Het tweede citaat is minder eenduidig. Warmerdam lijkt te zeggen dat hij voor grote(re) ondernemingen de verplichting tot accountantscontrole wel begrijpt, echter voor kleinere mkb-ondernemers is er geen behoefte aan een verklaring. Bedoelt hij dat er voor deze laatste groep geen behoefte is aan assurance, ook niet in de vorm van een gewijzigde samenstellingsverklaring?

Hij lijkt accountantsverklaring en samenstellingsverklaring op één hoop te gooien: in zoverre ondersteunt het tweede citaat het eerste.

De voorstellen die thans ter besluitvorming voorliggen hebben naar mijn overtuiging radicale implicaties. Getuige de citaten hierboven, valt het geenszins uit te sluiten dat wij de verkeerde weg inslaan als wij ze aanvaarden.

Laten wij daarom onze besluitvorming onderbouwen met gedegen, onafhankelijk, empirisch onderzoek. Want onze regelgeving dient te passen bij de behoeften van onze gebruikers.

Kortom, ken uw klant!