Opinie 09 januari 2008

Déjà vu?

Een poolbeer betekent nog geen 'ijsberg in zicht'. Maar als de Amerikaanse Mortgage Bankers Association in december 2007 de standard setter FASB vraagt om verslaggevingsregel FAS 114 - die begin jaren negentig in het kielzog van het savings and loan-debacle is ingevoerd als fair value-aanpassing van de op historische kosten gebaseerde FAS 5 - even op te schorten, is dat een teken om weer even wakker te worden.

Vooral als wordt gezegd dat blijvende toepassing van FAS 114 - al bijna vijftien jaar van kracht - zou betekenen dat vele Amerikaanse hypotheekbanken dit subprime-jaar met een gekwalificeerde jaarrekening geconfronteerd zouden worden.

Het is interessant te lezen dat deze vereniging van Amerikaanse hypotheekbanken meent dat de systemen van zijn leden niet adequaat zijn om aan de eisen van deze subprime-tijd te voldoen. En dat daarom moet worden gezocht naar een oplossing die neerkomt op het verschuiven van de goalpalen naar waar ze waren in de allesbehalve goede oude savings & loan-tijd.

Ofwel: terug van de bijna fair value-waardering van hun portefeuille onder FAS 114 naar FAS 5, toen sky van de historische kosten nog de limit was. Maar dat laatste gold ook voor de vigerende marktrentes. Met de gevolgen die we nu kennen: ongeveer $500 miljard aan savings & loan-afschrijvingen, in dollars van 1990.

Het feit alleen al dat de Mortage Bankers Association dit verzoek heeft willen en durven te maken, zonder excuses voor het impliciet erkennen van falende systemen, is een belangrijk rooksignaal voor wat ons deze lente nog aan jaarrekeningellende te wachten staat.

Het verzoek doet me denken aan de Japanse situatie in de jaren negentig, toen de Japanse regelgever zich onder opportunistische politieke druk leende voor collectieve window dressing via het aanpassen van de verslaggevingsregels voor banken. Met alle deflatoire gevolgen die we nu kennen.

Ik schat de FASB te hoog om te vrezen dat ze op dit verzoek in zal gaan.