Rommelen met opties
We zitten er nu al jaren mee, hier in het Wilde Westen van de VS: De opties die alleen maar in naam echte opties bleken te zijn, maar in werkelijkheid bij voorbaat 'kassa' garandeerden voor de top van (een deel van) het Amerikaanse bedrijfsleven. Je 'winst' achteraf-vooraf beklinken door het antedateren van die opties, dat kon, dacht men, als je maar hoog genoeg in de boom zat.
Jules Muis
Zo'n verre plek had ook als voordeel dat de accountants het niet goed konden zien. Of het gewoon door de vingers zagen. Of de constructies zelf hielpen ontwikkelen. Iedereen deed het toch?
De schattingen van deze onvermoede vermogensverschuiving van de aandeelhouders naar het topmanagement en hun vrienden in de 'niet zo toezichthoudende' board - die er vaak ook hun voordeeltje mee deden - lopen nogal uiteen. Maar een paar honderd miljoen, give or take nog eens een paar honderd miljoen, zal zeker niet overdreven zijn, dacht ik altijd. Het aantal beursfondsen dat aan het spelletje meedeed werd al gauw geschat op een paar honderd. Bob Monks, een bekende shareholder-activist, kwam recentelijk echter zelfs met een geschat bedrag van vele miljarden - op dubieuze gronden overigens.
Niet iedereen legt zich bij deze praktijk neer. De Amerikaanse justitie en de SEC hebben alle sluizen opengezet om deze bijzondere versie van bedrijfsvervuiling op te sporen en, een beetje selectief misschien, met koud water door te spoelen.
De eerste pijnlijke consequenties van deze voorbeeldstellende actie worden nu zichtbaar. Gregory Rayes, de voormalige ceo van Brocade, kijkt vanwege zijn backdating-praktijk aan tegen 21 maanden gevangenisstraf. Hij is de eerste. De rechter maakt hierbij bescheiden gebruik van zijn eigen 'opties', want het had ook tien jaar kunnen zijn.
Maar we hadden de afgelopen week nog een nieuwtje op hetzelfde front: UnitedHealth Group's voormalige ceo, William Mc Guire beloofde $ 600 miljoen (ja, zeshonderd miljoen dollar!) persoonlijke winst uit het backdaten van opties terug te betalen. Dat betekent dat Monks' schattingen waarschijnlijk nog aan de veel te lage kant liggen.
SOx heeft in de kleine lettertjes een voorziening ingebakken die zogenoemde clawbacks van dit type 'inkomsten uit ongeregeld werk' beter mogelijk maken. We staan nog maar aan het prille begin van de toepassing van deze gezonde regel, die wat evenwicht brengt in de ongelijke machtsverhoudingen tussen de executive top en de rest van de wereld.
Deze twee gebeurtenissen van de afgelopen week, geven een sprankje hoop dat het ook anders kan. Maar als we één ding uit de geschiedenis weten is dat het zich makkelijk herhaalt. Waarom kunnen we maar niet leren van de man die zei dat je maar één paar schoenen tegelijk kunt dragen?