Opinie 08 november 2007

We are still confused, but at a much higher level

Ik heb dit jaar regelmatig de door het NIVRA verplicht gestelde VGC-cursus mogen verzorgen. Hierbij een korte reflectie. De titel van deze bijdrage toont de strekking van de cursistenevaluatie.

Marcel Pheijffer

Ik vind het nog steeds leuk om te zien hoe collega's - bij mijn cursusgroepen vooral interne accountants, controllers, interim-managers en medewerkers van de Belastingdienst - op deze gedragscode reageren. Na lezing van de code reageren velen met opmerkingen als:

• 'Wat een wollig verhaal.'
• 'Kan dat niet op één A4-tje?'
• 'Ik heb dat niet nodig. Ik weet al wat integer handelen omvat.'
• 'Weer een woud van regels.'
• 'Welke gek heeft dat bedacht?'

Als de kritiek - die ik voor een groot deel overigens wel begrijp en soms zelfs deel - te heftig wordt stel ik vragen zoals: 'Wie van u heeft zich tijdens de consultatierondes laten horen?' en 'Wie van u heeft op de Ledenvergadering een bijdrage geleverd?'. Vrijwel iedereen moet dan bekennen dat hij of zij geen actieve bemoeienis met het opstellen en aannemen van de code heeft gehad.

Die bekentenis smoort de kritiek en maakt het voor mij als docent relatief gemakkelijk om de stof over te brengen. Temeer daar mij telkens weer blijkt dat velen de code - in werking getreden per 1 januari 2007 - vlak voor de cursus pas voor het eerst lezen. Dit gegeven is wellicht een bewijs van het nut van een verplichte cursus. Helaas dat een dergelijke verplichting kennelijk noodzakelijk is. Het bijhouden van je vak is immers een individuele, vaktechnische verantwoordelijkheid. En dergelijke verantwoordelijkheden zouden mijns inziens niet door het NIVRA hoeven te worden afgedwongen.

Vooral het behandelen van casuïstiek levert soms heftige discussies op. Sommigen worden er zelfs enthousiast van. Voor anderen toont het de noodzaak om zich toch even in de materie te verdiepen. Teneinde zich het begrippenkader eigen te maken. Om afstand te nemen van het oude jargon; 'de eer van de stand' en 'de deugdelijke grondslag' zijn inmiddels voltooid verleden tijd.

Helaas moet ik de cursusgroepen ook achterlaten met verwarring en verwonderpunten. Veel concrete vragen zijn (nog) niet te beantwoorden. Jurisprudentie over de VGC is immers nog niet gevormd. Zo zijn er twijfels in hoeverre de VGC zich uitstrekt tot het privéhandelen van de accountant. En of een controller die zich op het SOx-404-terrein begeeft nu qua categorie-indeling een zogeheten 'B2-tje' of een 'C-tje' is.

Verwonderpunten hebben collega's als ze het soms 'bombastische' taalgebruik in de code tot zich nemen. Een code die bol staat van woorden als 'bedreigingen' en ‘intimidatie'. Maar gelukkig is het ook een code waarvan de strekking door veel van mijn cursisten wordt gedragen.