Governance in de publieke sector
Ik ben weer een paar dagen terug 'thuis' in Washington van twee oktoberweekjes 'Europa'.
Jules Muis
Ik woonde daar onder meer twee bijeenkomsten bij over, de facto, governance in de publieke sector. Een interessante master course georganiseerd door onze eigen VERA, en een dagje Brussel bij het Europees Parlement over de internal governance van de Europese Commissie. Dat laatste is een slepend onderwerp, dat Prodi met zijn hervormingsvoorstellen liever aan Brussel voorbij had zien gaan; een ‘samenzwering' waar het Europees Parlement een stevige stok voor heeft gestoken.
Het is zeker de moeite waard die ontwikkelingen te volgen. De pijnlijke weg van in de publieke sector checks and balances te introduceren die de registrerende en controlerende functie meer gewicht geven. Dit gaat onvermijdelijk ten koste van de historische politieke beweegruimte om aan alles wat lastig is een conveniënte draai te geven. In Nederland manifesteert zich dat via de hervorming van de departementale interne accountantsdiensten, gedreven door een bottebijlbeslissing dat als er op het ambtenarenapparaat dertig procent moet worden bespaard, ook de accountantsdiensten hun dertigprocentsteentje moeten bijdragen, ongeacht de risicoprofielen van dat business-model.
Als Brussel en den Haag deze materie wat systematischer zouden benaderen, vanuit een duidelijk perspectief op product en eindverantwoordelijkheid, en minder zouden denken in verzuilde DG/ministeriële informatie- en verantwoordingsmodellen zou zowel Brussel als Den Haag een 'zinniger' plaats zijn, waar we niet met klamme handen hoeven te wachten op een volgende financiële affaire om steeds weer nog zinniger hervormingen te provoceren.
Het is hoog tijd, ook in ons eigen Nederland, voor een goede governance en/of governance audit van de publieke sector. Met in aanvulling op de ministeriële verantwoording, ook een collectieve verantwoordelijkheidsgedachte, plus de daarbij behorende organisatiemodellen waarbij ook diagonale rapporteringslijnen van controllers en interne accountants in de overweging mee worden genomen. Tevens zou dat goed zijn voor het recht van duidelijk spreken vis à vis Brussel.
We kennen allemaal onze Nederlandse successen op het gebied van invoering van de single audit. Maar wie kent eigenlijk de nationale controller van de 'Haagse' rekeningen? Of de chief
internal auditor van de Nederlandse publieke sector? En hun bottom-line rapportage en verantwoordelijkheid?