Bijna de helft van Nederland is financieel kwetsbaar
Bijna de helft (47 procent) van de Nederlandse huishoudens is financieel kwetsbaar of financieel ongezond. Met name jongvolwassenen (18-24 jaar) hebben het financieel bijzonder moeilijk.
Het percentage financieel gezonde huishoudens is wel iets gestegen, van 26 naar 30 procent, maar de resultaten zijn toch zorgwekkend. Dat stellen onderzoekers van Deloitte in de vierde editie van onderzoek dat het kantoor sinds 2021 uitvoert naar de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens.
Het onderzoek, ontwikkeld en uitgevoerd samen met het Nibud, Tilburg University en de Universiteit Leiden, brengt de financiële gezondheid van Nederlandse huishoudens in kaart door de samenhang tussen vijf domeinen te meten en analyseren.
Jongvolwassenen in financiële zorgen
Het percentage financieel gezonde huishoudens van jongvolwassenen is in 2024 gedaald van 18 naar 12 procent, zo blijkt uit het onderzoek. Deze groep wordt geconfronteerd met bijvoorbeeld tijdelijke contracten, schaarste op de woningmarkt en hoge woonlasten.
Bijna de helft verdient minder dan een modaal inkomen en de financiële stress neemt toe. Veel jongvolwassenen moeten schulden maken of hun spaargeld aanspreken om rond te komen. Ze focussen vaak op de korte termijn, wat ze extra kwetsbaar maakt, stellen de onderzoekers.
Vrouwen boeken vooruitgang
De financiële gezondheid van vrouwen is toegenomen en het verschil met mannen is nu kleiner. In 2024 daalde het percentage financieel ongezonde vrouwen van 32 naar 25 procent. Bij mannen daalde dit percentage ook iets, van 22 naar 19 procent. Toch zijn vrouwen nog wel vaker financieel kwetsbaar of financieel ongezond dan mannen, met respectievelijk 52 en 42 procent.
Slechts drie procent van de Nederlanders praat vaak over hun financiële situatie, wat kan leiden tot onopgemerkte problemen en een vicieuze cirkel van financiële stress. Het onderzoek toont aan dat mensen die regelmatig over financiën praten, vaker financieel gezond zijn.
Domeinen
Het onderzoek laat verbetering zien op vier van de vijf onderzochte domeinen:
Inkomen: Het percentage huishoudens dat (zeer) makkelijk rondkomt steeg van 51 procent in 2023 naar 57 procent in 2024. 26 procent meldt een (veel) hoger inkomen dan het jaar daarvoor. Meer werken loont: de balans tussen werk en privé (53 procent), gevolgd door de hoogte van het salaris (45 procent), is vaak bepalend voor het aantal uren dat mensen per week werken.
Uitgaven: Inkomens- en uitgavenpatronen waren in 2024 beter in balans. Bij 62 procent van de huishoudens waren de totale uitgaven (veel) lager dan het inkomen, een stijging ten opzichte van 2023 (57 procent).
Sparen: Steeds meer huishoudens sparen maandelijks. In 2024 spaarde 71 procent van de huishoudens en de helft kan gemakkelijk het geld bij elkaar krijgen om de volgende dag een uitgave te kunnen doen ter hoogte van het maandinkomen. Ook kan 64 procent van de huishoudens langer dan zes maanden rondkomen, als de belangrijkste inkomstenbron wegvalt.
Lenen: Het percentage huishoudens met consumptieve schulden daalde van 47 procent in 2023 naar 43 procent in 2024. En een groeiend aantal huishoudens (58 procent) maakt zich geen zorgen over schulden.
Plannen: Ruim een kwart van de Nederlandse huishoudens maakt nog steeds geen financiële planning. Het percentage huishoudens dat geen financiële plannen voor hun pensioen maakt, steeg naar 26 procent in 2024.
Aanbevelingen
Deloitte pleit ervoor om financiële gezondheid hoog op de agenda te houden, waarbij publieke en private partijen moeten samenwerken om financiële gezondheid te bevorderen, vooral als het gaat om uitdagingen die kwetsbare groepen ondervinden.
Het bevorderen van gesprekken over financiën kan leiden tot een betere financiële kennis en inzicht, wat weer de algehele financiële gezondheid kan verbeteren. Ook moet er meer bewustwording komen over hoe extra werkuren bijdragen aan een betere financiële gezondheid nu en op de lange termijn.
Verder is gerichte actie nodig gezien de verslechterde financiële gezondheid van jongvolwassenen, zoals het aanbieden van een zeker inkomen en betaalbare woonoplossingen.