Nieuws Vandaag

PCAOB schreef voor 35 miljoen dollar boetes uit, maar ligt onder vuur

De Amerikaanse toezichthouder op het accountantsberoep, de Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB), legde vorig jaar voor een recordbedrag van ruim 35 miljoen dollar aan boetes op. Maar de waakhond ligt inmiddels zelf onder vuur van de nieuwe regering-Trump.

De PCAOB memoreerde het recordbedrag van ruim 35 miljoen dollar aan boetes al in november vorig jaar op de eigen website. Het totaalbedrag was vooral te danken aan de recordboete van 27 miljoen dollar voor KPMG Nederland, opgelegd voor het spieken bij examens en het delen van antwoorden.

De Amerikaanse toezichthouder meldde eerder ook dat standaarden in 2024 zijn gemoderniseerd en inspecties zijn verbeterd en opgevoerd. Daarbij benadrukte de PCAOB dat met name het handhavingsprogramma is versterkt. 

In 2024 toetste de PCAOB in totaal 232 auditkantoren en meer dan 920 audits in binnen- en buitenland. Van het totale aantal inspecties waren die van 79 kantoren en meer dan 220 audits internationaal.

Sterke organisatie

In de jaren na de grote boekhoudschandalen zoals bij Enron, begin deze eeuw, werd de PCAOB opgericht als onderdeel van de zogenoemde Sarbanes Oxley-wetgeving. Doel was om beter toezicht te houden op accountants die actief zijn in de VS, zo schrijft het FD in een analyse. "Het falen van accountants werd gezien als de basis van de vele boekhoudschandalen."

De Nederlandse éminence grise van het accountantsberoep, Jules Muis, eerder werkzaam bij onder meer EY, de Wereldbank en de Europese Commissie, noemt in het FD-artikel de PCAOB "een sterke organisatie, die veel heeft te bieden". Muis was in het verleden ook betrokken bij het toezicht op het beroep en bezoeker van de jaarlijkse jamborees van de PCAOB.

Oud-AFM-bestuurder Paul Koster legt in het verhaal uit dat bedrijven die een beursnotering in de VS willen, hun accountant verplicht onder streng PCAOB-toezicht moeten stellen. De grote Nederlandse accountantsorganisaties hebben daar inmiddels ervaringen mee, zeker KPMG.

Veranderen

Maar hoewel de PCAOB zowel in de VS als daarbuiten wordt gevreesd, moet de toezichthouder zich nu zorgen maken over de eigen positie, schrijft het FD. De PCAOB is een zelfstandig opererende organisatie, maar valt wel onder het toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC).

En daar vinden, met de komst van de regering-Trump, de nodige veranderingen plaats. Zo is de vorige SEC-voorzitter recent opgestapt en geldt zijn mogelijke opvolger Paul Atkins niet als iemand die streng handhaaft en bedrijven gretig boetes oplegt.

Verwachting is dat ook PCAOB-voorzitter Erica Williams en het PCAOB-bestuur mogelijk het veld moeten ruimen voor minder strenge bestuurders. "De SEC gaat sterk veranderen, die ga je over één à twee jaar niet meer herkennen. En dat geldt dan ook voor de PCAOB", stelt Jules Muis in het FD.

Afslanken

Volgens Paul Koster loopt de PCAOB "een groot risico slachtoffer te worden van Elon Musk en zijn Department of government efficiency", zo stelt hij in de krant. Door de PCAOB drastisch af te slanken en onderdeel te maken van de SEC, kan Musk volgens Republikeinen ruim zestig miljoen dollar besparen.

Gevoelig punt daarbij is ook dat de huidige PCAOB-voorzitter Williams ongeveer het dubbele verdient van de SEC-voorzitter. De voorgedragen nieuwe SEC-voorzitter Atkins was daar in het verleden al kritisch over.

Boetes voor big four

Ondertussen is de vraag of drie van de Nederlandse big four, in navolging van KPMG, nog moeten vrezen voor een boete van de PCAOB vanwege examenfraude. "De kantoren zijn al maanden in gesprek met de PCAOB en de Nederlandse AFM over de uitkomsten", zo schrijft het FD. "Maar sommige bestuurders van Nederlandse accountantskantoren rekenen er niet op dat er spoedig een schikking kan worden gepresenteerd, zo valt in de wandelgangen op te maken."

Als de Nederlandse kantoren van EY, PwC en Deloitte zouden besluiten om bij de SEC in beroep te gaan tegen een eventuele boete van de PCAOB, nadat Atkins is benoemd als nieuwe SEC-voorzitter, is het nog maar de vraag of zo'n boete wordt gehandhaafd.

Maar volgens Jules Muis moeten de kantoren zich niet te vroeg rijk rekenen. "Ondanks de Republikeinse wens tot dereguleren zal de PCAOB niet per definitie minder streng zijn voor buitenlandse partijen. Dit is een America First-regime", aldus de in Washington wonende voormalige topaccountant.

• FD: 'Waakhond accountants VS moet nu zelf vrezen voor zijn positie'