Nieuws 16 januari 2025

Opvolging binnen familie wordt minder vanzelfsprekend bij familiebedrijven

Familiebedrijven staan steeds vaker open voor meerdere opties om de opvolging binnen het bedrijf te organiseren. Dat blijkt uit onderzoek onder familiebedrijven door EY en executive search-bureau Holtrop Ravesloot.

Een van de meest kritieke momenten in de levenscyclus van familiebedrijven betreft de opvolging, het overdragen van het stokje aan toekomstige generaties, stelt EY. De organisatie deed in 2014, samen met een onderzoeker, voor het eerst onderzoek naar bedrijfsopvolging.

Destijds bleek dat familiebedrijven een sterke voorkeur hadden om leiderschap en eigendom van de onderneming binnen de familie te houden. Bij het opvolgingsproces voor strategische posities werd daarom vaak niet verder gekeken dan naar opvolgers vanuit de familie.

Het afgelopen jaar werd het onderzoek herhaald, via kwalitatief en kwantitatief onderzoek onder 65 ceo’s van familiebedrijven.

Strategische benadering

Volgens Jan Beerling, managing partner van Holtrop Ravesloot, komt uit het onderzoek naar voren dat, door de groei van het familiebedrijf in combinatie met veranderende externe omstandigheden, andere competenties worden gevraagd van de opvolger. Opvolgingsvraagstukken bleken binnen familiebedrijven soms “weerbarstig”.

De benadering van opvolging in Nederlandse familiebedrijven heeft in de afgelopen tien jaar een diepgaande transformatie ondergaan, meent Marieke Kopinsky, family enterprise leader bij EY. “Het nieuwe onderzoek toont aan dat familiebedrijven een meer uitgebreide en strategische benadering van opvolging aangaan. Deze verschuiving omvat een nauwgezette beoordeling van de gereedheid, capaciteit en afstemming van potentiële opvolgers met de langetermijnvisie en doelen van het bedrijf.”

Open visie

Onderzoeker Henk Kwakkel, eerder betrokken bij het onderzoek uit 2014, stelt dat familiebedrijven de opvolgingsfase inmiddels met “een meer open visie” benaderen.

Daarbij wordt ook nagedacht over het overdragen van het familiebedrijf aan een derde partij, in het belang van de continuïteit van de onderneming of in het kader van de harmonie binnen de familie. De betrokkenheid van een financiële en/of strategische partij aan tafel tijdens het opvolgingsproces wordt “niet meer zo rigoureus van de hand gewezen als voorheen”, stelt hij.

“De verschuiving naar een meer strategische bedrijfsoverdracht wordt ook beïnvloed door externe drijfveren zoals marktdynamiek, technologische vooruitgang en wetswijzigingen”, meent Kopinsky. “Deze evolutie komt niet alleen het bedrijf ten goede, maar ondersteunt ook de persoonlijke en professionele groei van family members, wat bijdraagt aan een dynamischer en veerkrachtiger familiebedrijf.”

Andere ambities

Dat familiebedrijven steeds vaker alternatieve scenario's voor de opvolging overwegen, komt ook door een veranderende dynamiek binnen families zelf. “Jongere generaties kunnen andere carrière-ambities hebben, of voelen misschien niet dezelfde verplichting om het familiebedrijf over te nemen”, aldus Kopinsky.

Volgens Beerling kan ook als overbrugging tussen generaties gezocht worden naar een externe directeur, “die het gat tussen de generaties kan overbruggen”.