Nieuws 12 juni 2024

Contouren verplichte aov zzp'ers bekend

Er ligt een eerste ontwerp voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor zelfstandige ondernemers. Het duurt waarschijnlijk een jaar of vier voordat de verzekering kan worden ingevoerd.

Vijf jaar geleden werd bij het pensioenakkoord afgesproken dat er een verplichte aov voor zelfstandigen moest komen. Nu is er dan eindelijk het conceptwetsvoorstel voor de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ).

Volgens demissionair minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is de verplichte aov nodig omdat "een grote groep" zelfstandigen zich momenteel niet verzekert voor arbeidsongeschiktheid, vanwege hoge kosten of uitsluiting op basis van leeftijd, medische aandoening of medische geschiedenis.

Het kabinet wil daarom dat er voor zelfstandigen, net als voor werknemers, een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering komt die voor iedereen toegankelijk is. Dit zorgt volgens de minister ook voor een gelijker speelveld tussen zelfstandigen onderling en tussen werknemers en zelfstandigen. "Daarnaast voorkomt het dat risico's rond arbeidsongeschiktheid worden afgewenteld op de samenleving", aldus Van Gennip.

Benodigde aanpassingen

De verplichte aov is onderdeel van hervormingen die Nederland moest doorvoeren om aanspraak te kunnen maken op geld uit het Europese coronaherstelfonds. Dat betekent dat de wet in het eerste kwartaal van 2025 moet worden doorgevoerd, en dus voor die tijd door de Tweede Kamer moet worden behandeld.

In het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet wordt de BAZ niet genoemd. Mocht de wet op tijd worden aangenomen dan verwacht Van Gennip dat het nog "twee tot drie jaar" kan duren voordat de wet kan worden uitgevoerd, vanwege de benodigde aanpassingen bij de fiscus, verzekeraars en het UWV.

Verschil

De BAZ is volgens de minister uitgewerkt aan de hand van de drie uitgangspunten "betaalbaar, uitlegbaar en uitvoerbaar". De verzekering wordt verplicht voor alle zelfstandigen die voor de inkomstenbelasting 'winst uit onderneming' genieten en zal een wachttijd hebben van een jaar.

De BAZ keert uit als een zelfstandige niet meer in staat is om door ziekte het minimumloon te verdienen. Dat is een belangrijk verschil met de verzekering die werknemers in loondienst hebben. Bij die groep wordt er niet alleen gekeken naar wat iemand nog kan, maar ook gekeken wordt naar wat iemand eerder verdiende. Bij de BAZ is de uitkering 70 procent van de winst vóór arbeidsongeschiktheid, tot maximaal het minimumloon. De uitkering loopt door tot de AOW-leeftijd.

De premie wordt fiscaal aftrekbaar en zal "ongeveer" 6,5 procent van de winst uit onderneming bedragen, tot een maximum van 195 euro per maand op basis van het minimumloon in 2024. Er komt een opt-out voor zelfstandigen die liever een verzekering op de private markt regelen, of die al een verzekering hadden, mits die aan een aantal voorwaarden voldoet, zoals een premie die minimaal gelijk is aan die van de publieke verzekering en een looptijd tot aan de AOW-leeftijd. Er komt ook overgangsrecht voor bestaande verzekeringen.

De BAZ zal niet gelden voor directeur-grootaandeelhouders, resultaatgenieters met inkomsten uit overig werk, en levenspartners die meewerken in de onderneming.

Internetconsultatie Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ)