Nieuws 16 mei 2024

Hoofdlijnenakkoord: partijen bezuinigen 14,7 miljard euro, maar investeren ook

De formerende partijen hebben afgesproken om uiteindelijk 14,7 miljard euro per jaar te bezuinigen. Daar staat ook 14,7 miljard euro aan extra uitgaven (lastenverlichtingen en investeringen) tegenover. Dat gaat samen met lastenverzwaringen van 4,6 miljard euro.

Per saldo gaan de uitgaven uiteindelijk met 4,7 miljard euro per jaar omlaag. De bezuinigingen, extra uitgaven en lastenverzwaringen gaan vanaf 2025 elk jaar een stap omhoog, totdat die zijn opgebouwd tot de genoemde bedragen.

Dat blijkt uit het hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, BBB en NSC, dat door informateurs Van Zwol en Dijkgraaf is aangeboden aan Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma.

Met een dikte van 26 pagina’s het hoofdlijnenakkoord het dunste regeerakkoord van de afgelopen twintig jaar. Alleen het akkoord van het kabinet Balkenende II (2003) was met vijftien pagina’s nog compacter.

Maatregelen

De beoogde coalitiepartijen willen de lasten voor werkenden met middeninkomens verlagen. Dat kost 2 miljard euro, meteen al vanaf 2025. Ook willen ze al vanaf volgend jaar het kindgebonden budget en de huurtoeslag verhogen. Vanaf 2027 halveren ze het eigen risico in de zorg, tot 165 euro per jaar. Tot dan wordt het huidige eigen risico van 385 euro bevroren.

Vanaf begin 2027 komt er ook meer geld voor de ouderenzorg en wordt daarnaast het afschaffen van de inkoop van eigen aandelen teruggedraaid. De accijnsverlaging op brandstoffen wordt verlengd tot en met 2025. De coalitie in wording wil ook extra uitgeven aan Defensie, oplopend tot 2,4 miljard euro per jaar, zodat Nederland voldoet aan de NAVO-norm.

Bezuinigingen

Om geld te besparen willen de partijen uiteindelijk 1 miljard euro bezuinigen op het ambtelijke apparaat in Den Haag, onder meer door minder externe inhuur van communicatiebureaus. Een bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking moet over twee jaar zo'n 2,4 miljard euro structureel opleveren.

De verhoging van het minimumloon wordt definitief teruggedraaid. De Eerste Kamer schoot deze wet onlangs al af. Het moet de uitgaven verminderen met jaarlijks 800 miljoen euro. Daarnaast wil de beoogde coalitie inzetten op lagere afdrachten aan de Europese Unie. Die moeten vanaf 2028 structureel 1,6 miljard euro per jaar lager worden dan is geraamd.

De beperking van de asielinstroom zal uiteindelijk tot 1 miljard lagere kosten leiden, verwachten de partijen. Tot circa 2 miljard euro wordt bespaard door minder subsidies te verstrekken aan onder meer duurzame energie. Geld wordt ook bespaard met een verhoging van het collegegeld van langstudeerders en het terugdringen van studenten uit het buitenland.

Lastenverzwaringen

Als lastenverzwaringen stellen de vier partijen voor om het verlaagde btw-tarief op logies af te schaffen. Alleen voor kampeerterreinen blijft het lage tarief overeind. Dat brengt jaarlijks zeker 1,2 miljard euro in het laatje, is het idee.

Ook gaan mensen meer betalen voor cultuur, omdat ook hier het lagere btw-tarief wordt afgeschaft, behalve voor bioscopen en dagrecreatie. Vanaf 2027 komt er een vliegbelasting, afhankelijk van de afstand.

Goed bestuur

Zoals te verwachten was komt het accountantsberoep niet aan de orde in het akkoord, maar enkele hoofdstukken zijn wel relevant voor de sector. Zo wordt in hoofdstuk 7 (Goed bestuur en een sterke rechtsstaat) genoemd of en hoe nadere vereisten gesteld kunnen worden aan de representativiteit van belangenorganisaties met een ideëel doel. Ook wordt de bescherming van klokkenluiders versterkt.

Het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) door de overheid wordt aan voorwaarden gebonden om veiligheid, privacy en rechtsbescherming te borgen. Ook komt er een wetenschappelijke standaard voor het gebruik van modellen en algoritmes.

Er komt een wettelijke regeling voor en van onafhankelijke inspecties, toezichthouders en autoriteiten, inclusief hun wijze van handhaving (wet op de rijksinspecties en autoriteiten). De Wet open overheid, de uitvoering daarvan en de hiermee gemoeide kosten worden geëvalueerd.

Vestigingsklimaat

In hoofdstuk 10 (Solide overheidsfinanciën, economie en vestigingsklimaat) staat de verbetering van het vestigingsklimaat voorop. Hierbij wordt ook gekeken naar fiscale maatregelen. Recente lastenverzwaringen voor ondernemers, verhoging van de energiebelasting en vermogen die zijn aangekondigd sinds Prinsjesdag, worden deels teruggedraaid.

Regeldruk wordt tegengegaan door het Adviescollege toetsing regeldruk en de uitvoeringsinstanties van meet af aan te betrekken bij het bedenken van beleid en wetgeving.

De rechtse partijen "schrijven geschiedenis" met hun akkoord over een nieuw kabinet, aldus PVV-leider Geert Wilders in een toelichting op de plannen. "De zon gaat weer schijnen in Nederland."

Bron: ANP/Accountant