Nieuws 23 mei 2024

Fors meer eigendomsoverdrachten bij familiebedrijven

Ruim 85.000 familiebedrijven in Nederland zijn bezig met de eigendomsoverdracht. Verkoop aan een strategische partner of private equity is daarbij een reële optie, hoewel de helft van de eigenaren liever wil dat het bedrijf binnen de familie blijft.

Dat blijkt uit onderzoek van Nyenrode Business Universiteit, in samenwerking met RSM en Van Lanschot Kempen onder 232 familiebedrijven. Al geruime tijd bestaat er onzekerheid over de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Ongetwijfeld heeft dit ertoe geleid dat bijna de helft van de familiebedrijven de laatste vijf jaar een eigendomsoverdracht heeft meegemaakt, aldus de onderzoekers.

Op dit moment zijn ruim 85.000 familiebedrijven (29 procent) bezig met het proces van eigendomsoverdracht. Hoewel vijftig procent van de eigenaren wenst dat het familiebedrijf in familiehanden blijft, is het niet vanzelfsprekend dat het eigendom wordt overgedragen naar de nieuwe generatie. Externe overdracht aan een strategische koper (16 procent) of private equity (5 procent) zijn reële opties, blijkt uit het onderzoek.

Ruim driekwart van de bedrijven die nu bezig zijn met de planning verwacht dat de eigendomsoverdracht voor het eind van 2024 is afgerond. 73 procent heeft meerdere eigenaren, waardoor er bij deze bedrijven regelmatig een eigendomsoverdracht tussen de eigenaren plaatsvindt.

Eigendomsoverdracht binnen de familie

Bij veel familiebedrijven wordt de eigendomsoverdracht los gezien van het werkzaam zijn in het bedrijf. Uit het onderzoek blijkt dat er verschillend wordt gedacht over de vraag wie van de kinderen in aanmerking komt voor de opvolging. Opvallend is dat in dezelfde situaties eigenaren andere keuzes maken. Wanneer alle kinderen in het familiebedrijf werken, draagt 66 procent de eigendom over aan alle kinderen. Twaalf procent doet dat juist niet. 

In het geval dat niet alle kinderen in het familiebedrijf werken, maar dit wel overwegen, dan draagt veertig procent de eigendom over aan alle kinderen en 32 procent alleen aan de kinderen die in het bedrijf werken. Als kinderen niet in het familiebedrijf werken en dit ook niet willen, draagt slechts 22 procent de eigendom over aan alle kinderen. Fiscale aspecten spelen bij de overdracht een belangrijke rol.

Externe eigendomsoverdracht

De vanzelfsprekendheid dat de eigendom van het bedrijf overgaat van de ene generatie op de volgende generatie er niet meer, aldus het onderzoek. Belangrijke overwegingen voor externe overdracht zijn onder meer de groei van het bedrijf, toekomstverwachtingen van de branche en capaciteiten en interesses van de nieuwe generatie.

Ook kan de verkoopopbrengst belangrijk zijn voor een goede oudedagsvoorziening. Bijna twintig procent van de eigenaren van familiebedrijven is afhankelijk van de verkoopopbrengst voor hun oudedagsvoorziening. Van deze groep geeft 27 procent aan dat zij de eigendom willen verkopen aan een externe koper.

Familievermogen en vermogensplanning

Als familiebedrijven ervoor kiezen om de eigendom niet naar alle kinderen over te dragen, zijn er soms mogelijkheden om de andere kinderen te compenseren door overdracht van andere vermogensbestanddelen, zoals beleggingen of vastgoed. Twee derde van de eigenaren vindt dat hun kinderen ieder een even groot deel van het totale vermogen moeten krijgen, 16 procent is het daar niet mee eens.

Bij 43 procent van de familiebedrijven is niets geregeld ter compensatie van kinderen die geen eigenaar worden. Bij bijna de helft van de familiebedrijven wordt gesteld dat de eigenaren meer aandacht moeten besteden aan het plannen van het vermogen.

• Onderzoek: Eigendomsoverdracht van familiebedrijven (pdf)