Nieuws 02 april 2024

NBA wil bevoegdheden uitbreiden naar accountantsorganisaties

De NBA pleit voor "duidelijker verhoudingen en een zuiverder scheiding" tussen de opstellers van regelgeving voor accountants en controle op de naleving daarvan door de AFM. De beroepsorganisatie wil, naast verordeningen voor individuele accountants, ook maatregelen gericht op accountantsorganisaties kunnen uitvaardigen.

Dat zegt NBA-voorzitter Kris Douma in het FD. De beroepsorganisatie zoekt een oplossing voor praktische problemen die spelen bij de regulering van het beroep.

"Een deel van de problemen in de accountancy ligt bij de kantoren en daar kunnen wij nu niet of enkel met een omweg iets aan doen", stelt Douma tegenover de krant. "We maken bijvoorbeeld één persoon, de kwaliteitsbepaler, met een u-bocht verantwoordelijk voor de kwaliteitsstandaarden van een heel kantoor. Of in het voorbeeld van de verklaring van onafhankelijkheid: De tekenend accountant wordt voor het hele team verantwoordelijk."

Strategische update

Het voornemen van de NBA om haar bevoegdheden uit te breiden, sluit aan bij de strategische update die al onderdeel was van het Jaarplan 2023 van de beroepsorganisatie. Daarin staat dat veel maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van de audit gericht zijn op accountantsorganisaties, in plaats van op individuele leden. "Moet de NBA zich uitsluitend op het individuele beroep blijven richten, of ook op kantoren en de 'branche'?", zo stelt het NBA-bestuur in het jaarplan.

Douma geeft tegenover Accountant.nl aan dat een duidelijke rolverdeling belangrijk is. "Het ministerie van Financiën is systeemverantwoordelijk en regelgeving, toezicht en rechtspraak zijn gescheiden belegd bij NBA, AFM en Accountantskamer."  

Bij het recente rondetafelgesprek met de Tweede Kamer is een en ander aan de orde gekomen, legt de NBA-voorzitter uit. "Meer dan twintig van de 53 maatregelen uit In het publiek belang, zaken als de aanwijsbevoegdheid en de AQI's in de nieuwe wetgeving en aanbevelingen van de kwartiermakers over geldstromen binnen accountantsorganisaties en over variabele beloning zijn gericht op accountantskantoren, maar vragen een rol van de NBA. Hoe moeten we dat organiseren?"

Normering

Volgens het FD breekt het plan van de NBA "rigoureus" met de huidige rolverdeling in de sector, waarbij het ministerie van Financiën over de wetgeving gaat en toezichthouder AFM over de naleving in de wettelijke controlepraktijk. "Een aanpassing van de bevoegdheden zoals de NBA bepleit, staat op gespannen voet met het werk van de AFM", stelt het FD. "De toezichthouder, die over vergunningen voor accountants gaat, is de enige die kantoren direct kan aanspreken op hun functioneren en waar nodig sancties kan opleggen."

Douma geeft tegenover de krant aan dat de AFM als toezichthouder soms een eigen invulling geeft aan de open normen en regels voor accountants. Hij verwijst daarbij naar de digitale vragenlijsten die de AFM hanteert bij het toezicht op de accountantsorganisaties. "De huidige regels zijn daarom nu soms verwarrend. Daar kunnen wij, als wij de extra bevoegdheid hebben, een rol in spelen om dat te verbeteren", aldus Douma.

Recent ontstond rondom de kwaliteitsnormen van de AFM nog discussie bij een rapport van de toezichthouder over de kwaliteit van OKB's bij kantoren. De diepgang van zulke opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen laat te wensen over, stelde de AFM. Maar enkele betrokken serviceorganisaties reageerden kritisch op het rapport van de toezichthouder. "In een professionele omgeving bespreek je openlijk, constructief en positief-kritisch verschillen van inzicht met elkaar en kan niemand zich veroorloven een eigen interpretatie tot norm te verheffen."

Verschillende petten

Vanuit de AFM stelt Ruud de Hollander, toezichthouder op het accountantsberoep, in het FD geen voorstander te zijn van de voorgenomen extra rol van de NBA. De wet is de aangewezen plaats voor regelgeving voor accountantsorganisaties, meent hij. "De NBA heeft al veel verschillende petten op, nog een pet daaraan toevoegen zorgt voor meer onduidelijkheid."

Het ministerie van Financiën wil in het FD niet vooruitlopen op de uitkomst van gesprekken met de NBA, waarin een uitbreiding van de bevoegdheden van de beroepsorganisatie ook aan de orde is gesteld. Een woordvoerder memoreert de recente aankondiging van demissionair minister Steven van Weyenberg om extra onderzoek te gaan doen naar het functioneren van de NBA, op basis van de aanbevelingen van de kwartiermakers in hun slotrapportage van november 2023.

NBA-voorzitter Douma geeft tegenover Accountant.nl aan dat de kwartiermakers en de minister van Financiën ook willen dat de NBA zich onafhankelijker opstelt. "We doen ons best, daarom kijken we ook naar onze rol richting kantoren. Dat kan volgens ons voor zuiverder verhoudingen in de sector zorgen. Maar wie een beter antwoord heeft, mag het zeggen."

• FD: 'Accountantsclub NBA wil meer zeggenschap over kantoren'