Nieuws 29 februari 2024

Gelijke positie vrouwen op Nederlandse arbeidsmarkt stokt

Nederland levert dit jaar twee plaatsen in op de internationale Women in Work Index en daalt naar de zestiende plek. Ons land is hekkensluiter wat betreft het aantal vrouwen in fulltime posities.

Dat blijkt uit onderzoek van PwC. Het aantal Nederlandse vrouwen dat deelneemt aan de werkzame beroepsbevolking is met 81,1 procent hoog. Alleen in IJsland en Zweden is de vrouwelijke arbeidsparticipatie hoger.

Tegelijkertijd staat Nederland ver onderaan de ranglijst voor wat betreft het percentage vrouwen in fulltime posities (48 procent) en voert Nederland de lijst aan met het hoogste verschil tussen mannen en vrouwen in fulltime posities (33,5 procent).

Onderliggende oorzaken

In de Women in Work-index heeft Nederland al jaren een plek in de middenmoot. Omdat de fulltime arbeidsparticipatie van vrouwen in andere landen sneller toeneemt, daalt Nederland dit jaar van plaats veertien naar zestien in de index.

"Geen goede ontwikkeling", zegt Janet Visbeen, lid van de raad van bestuur van PwC Nederland en verantwoordelijk voor personeelsbeleid. "Dit benadrukt het belang van oplossingen die de onderliggende oorzaken aanpakken, zoals de belastingdruk voor middeninkomens verlichten. Fulltime werken loont voor hen nauwelijks. Tevens zien we ook culturele aspecten meespelen. In Nederland verdwijnt de traditionele man-vrouwverdeling maar heel langzaam."

Hekkensluiter

Hoewel uit de index blijkt dat de arbeidsparticipatie van vrouwen in Nederland consequent verbetert, van 65,2 procent in 2000 tot 81,1 procent in 2022, blijft het aandeel vrouwelijke werknemers in fulltime posities achter. Met 48,3 procent is Nederland zelfs hekkensluiter. Een factor die daarbij meespeelt, is de relatief hoge lastendruk voor kinderopvang.

Visbeen: "In landen waar meer dan 80 procent van de vrouwen fulltime werkt, liggen de kosten voor kinderopvang beduidend lager, blijkt uit ons onderzoek. In Nederland kunnen de kosten voor kinderopvang tot wel 17 procent van het huishoudinkomen bedragen. Nederland behoort hiermee tot een van de hoogste van de geanalyseerde landen." Daarnaast stipt Visbeen een ander punt aan. "Vrouwen worden vaker opgeleid in sectoren waar deeltijdwerk de norm is, zoals het onderwijs en de zorg. Dat helpt niet mee het gat te verkleinen."

Loonkloof

Daarnaast is een lichte verslechtering zichtbaar van de loonkloof tussen mannen en vrouwen in Nederland. De loonkloof stijgt van 13,5 procent naar 13,7 procent, nog steeds aanzienlijk lager dan in 2000. Toen was de loonkloof tussen mannen en vrouwen in Nederland nog 21 procent. Volgens Visbeen hangt dit ook samen met de Nederlandse werkcultuur. "Vrouwen worden nog vaak gezien als diegene die de zorg voor het gezin en werk combineren. Mannen maken hierdoor sneller carrière. Dit speelt door in de ontwikkeling van je salaris."

De Women in Work Index geeft jaarlijks een beeld van de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt in drieëndertig landen. Scores worden bepaald aan de hand van diverse variabelen, waaronder de arbeidsparticipatie van vrouwen, de loonkloof, kosten voor kinderopvang en het werkloosheidspercentage.

• Women in Work Index 2024