Nieuws 26 januari 2024

Geheimhouding accountant vraagt nog nadere analyse

De NBA heeft in totaal vijftien reacties ontvangen op de medio november gepubliceerde 'discussienotitie' over geheimhouding. Beleggers vinden dat accountants zich minder moeten verschuilen achter de geheimhoudingsplicht, maar kantoren zijn voorzichtiger en ondernemingen zien het probleem niet echt, maar pleiten voor nadere analyse.

De discussienotitie 'Geheimhouding ontrafeld' die de Stuurgroep Publiek Belang eind vorig jaar uitbracht, moest via een reeks stellingen de discussie over transparantie en geheimhouding bij accountants helpen beslechten. De geheimhoudingsplicht van accountants moet vertrouwelijkheid waarborgen, maar is niet absoluut, aldus de notitie.

Een projectgroep zocht via de notitie naar balans tussen enerzijds de wens tot meer transparantie vanuit het maatschappelijk verkeer en anderzijds het belang van de gecontroleerde organisatie bij vertrouwelijkheid door de accountant. Kort na de jaarwisseling sloot de reactietermijn en inmiddels heeft de NBA de binnengekomen reacties openbaar gemaakt.

Naast drie individuele reacties ontving de NBA commentaar vanuit ondernemingen (VNO-NCW en MKB-Nederland, VEUO), beleggers (VEB, Eumedion), het College Beroepsreglementering, toezichthouder AFM, de vijf grootste accountantskantoren en de SRA.

Toezichthouder en CB

Toezichthouder AFM vindt dat in de discussienotitie geen helder antwoord wordt gegeven op de vraag hoe de transparantie van de accountant kan worden vergroot. Het publiek belang moet voorop staan, aldus de toezichthouder, die meer duidelijkheid wil over hoe de accountant met het maatschappelijk verkeer mag communiceren. Een leidraad met concrete voorbeelden zou daarbij kunnen helpen, aldus de AFM.

Het College Beroepsreglementering stelt dat de discussienotitie geheimhouding vooral vanuit het perspectief van het publiek belang benadert. "Dit is een belangrijk perspectief, maar sluit niet helemaal aan op de wettelijke bepalingen en regelgeving", aldus het vaktechnisch college. De analyse van de huidige regelgeving op het gebied van geheimhouding behoeft verduidelijking of aanvulling, zo meent het CB.

Beleggers en werkgevers

Beleggersorganisaties VEB en Eumedion pleitten voor meer vrijheid voor de accountant om de aandeelhouders te informeren over zijn of haar bevindingen. Eumedion wil graag dat de presentaties van de controlerend accountant over de controlewerkzaamheden bij een beursfonds openbaar worden gemaakt.

De VEB meent dat de accountant beter gebruik moet maken van de ruimte die er al is om te berichten over de controlewerkzaamheden. De beleggersorganisatie is ook kritisch over de discussienotitie zelf, die in de optiek van de VEB te veel uitgaat van bekende standpunten. De NBA moet stelling nemen, zo meent de beleggersclub.  

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vragen zich af of er wel echt een probleem is met de geheimhoudingsplicht van de accountant. Waarop is die veronderstelling eigenlijk gebaseerd, aldus de ondernemersorganisaties, die pleiten voor nader onderzoek naar de aannames in de notitie.

Ook de VEUO is niet overtuigd van een behoefte aan meer transparantie door de accountant. Dat is niet noodzakelijkerwijs de meest effectieve manier om de verwachtingskloof te dichten, aldus deze vereniging van beursgenoteerde ondernemingen.

Kantoren

De vijf grootste oob-accountantskantoren in Nederland (Deloitte, KPMG, EY, PwC en BDO) hebben ook gereageerd op de notitie. Deloitte is voorstander van meer transparantie in de hele rapportageketen, maar pleit voor aansluiting bij internationale regelgeving als het gaat om geheimhouding. KPMG hoopt dat de NBA leden helpt met voorbeelden van concrete situaties, zoals rondom het rapporteren over gevallen van fraude. PwC vreest dat te veel openheid het vertrouwen in de geheimhouding van de accountant kan schaden.

EY denkt dat de notitie vooral is ingegeven vanuit het idee dat de accountant informatie zou achterhouden of te weinig ruimte heeft om informatie te delen, een visie die volgens het kantoor niet juist is. BDO stelt dat de accountant in de afgelopen jaren al flink is opgeschoven in het geven van transparante informatie en dat de "black box rondom de accountantscontrole" op een aantal belangrijke thema’s al is geopend.

De SRA mist in de notitie een beschouwing over de achtergrond van de wettelijke geheimhoudingsplicht van de accountant. Belangrijk, aldus de kantorenorganisatie, vanwege de waarborg dat de accountant onbeperkte inzage heeft in alle relevante stukken van de cliënt. Ook maakt de notitie volgens de SRA geen onderscheid tussen wettelijke controle en andere professionele diensten.

Niet meer polderen

De Kwartiermakers toekomst accountancysector toonden zich eind november bij de presentatie van hun slotrapportage kritisch, hoewel de discussienotitie te laat kwam om inhoudelijk door hen te worden meegenomen.

Dat na de lange aanloop richting de publicatie van de notitie daarin nog werd gewerkt met stellingen viel verkeerd bij kwartiermaker Chris Fonteijn, die pleitte voor concrete stellingname. "Ga niet weer maanden polderen!"