Nieuws 10 augustus 2023

ING: Gebrek aan accountants remt groei en zorgt voor hogere tarieven

Het aantal gefactureerde uren in de accountancybranche groeit in 2023 naar verwachting iets minder dan in 2022, vooral door afnemende vraag naar adviesdiensten. Ook personeelsschaarste zet bij ruim de helft van de accountantskantoren een rem op de groei. Tegelijk heeft de sector aan opdrachten geen gebrek, wordt het de komende jaren alleen maar drukker en stijgen de tarieven.

Dat blijkt uit de nieuwe sectorupdate 'Vooruitzichten accountantskantoren' van ING Research. Voor 2023 wordt, met een volumegroei van rond de drie procent, een iets lager groeitempo verwacht dan in 2022.

Met een economische groei die dit jaar grotendeels tot stilstand komt, een relatief hoge rente en aanhoudende onzekerheid in de markt verwachten bedrijven in 2023 minder te investeren, waardoor de adviesbehoefte, op fiscaal gebied bijvoorbeeld, enigszins afneemt, aldus ING.

Naar verwachting blijven bedrijven ook in 2024 nog terughoudend met investeringen. Voor volgend jaar verwachten de sectorspecialisten van de bank daarom ook een volumegroei van circa drie procent.

CSRD zorgt voor meer werk

Ondanks de economische groeivertraging hebben accountantskantoren aan opdrachten geen gebrek, stelt ING. Naast de extra werkzaamheden die nog steeds voortvloeien uit de coronapandemie, zoals controle van de verschillende NOW-regelingen, neemt het aantal bedrijven met een verplichting tot wettelijke controle van de jaarrekening toe. Niet alleen doordat er meer bedrijven zijn, maar de relatief hoge inflatie stuwt ook de omzet, waardoor meer bedrijven controleplichtig worden. Zowel de NBA als de Kwartiermakers toekomst accountancysector pleiten daarom voor verhoging van de Europese drempelbedragen, ziet ook ING.

Bovendien zorgt de nieuwe duurzaamheidsrichtlijn Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), voor meer werk in de sector. Daarbij loopt er nog wel een politieke discussie of alleen accountants duurzaamheidsinformatie mogen toetsen.

Krappe arbeidsmarkt

Tegelijkertijd is er al een tekort aan accountants, zo ziet ook ING. De personeelsschaarste zorgt bij ruim de helft van de accountantskantoren voor een rem op de groei, blijkt uit de meest recente CBS-Conjunctuurenquête.

De personeelstekorten leiden ertoe dat kantoren selectiever worden in het aannemen van nieuwe klanten en dat ze de bestaande klantportefeuille onder de loep nemen, waarbij afscheid wordt genomen van minder renderende relaties. Op de langere termijn zal in een structureel krappe arbeidsmarkt de arbeidsproductiviteit in de sector moeten worden verhoogd, zodat met minder mensen meer werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. Dit vereist forse investeringen in verdere digitalisering, stelt de bank.

Overnamegolf

ING staat ook stil bij de consolidatieslag in de sector. "Personeelstekorten, verdere digitalisering en de invoering van nieuwe regelgeving noodzaken tot schaalvergroting, mede om de investeringen rendabel te maken", stelt Katinka Jongkind, sectoreconoom Services bij ING Research. Sinds 2021 is er daarom een consolidatieslag gaande, vooral onder middelgrote en kleinere kantoren.

"Zo waren er in 2021 en 2022 bijna een kwart meer fusies en overnames van accountantskantoren dan voor de coronapandemie in 2019. Naar verwachting zet de consolidatieslag onder accountantskantoren zich de komende jaren voort, aangezien de markt nog zeer versnipperd is en daarom volop kansen biedt", aldus Jongkind. Ook private equity wordt genoemd in de sectoranalyse.

Hogere tarieven

De relatief hoge omzetgroei in 2022 en begin 2023 komt mede door een sterke stijging van de tarieven, aldus ING. Vorig jaar stegen de tarieven van accountants gemiddeld met 4,7 procent. Met name de financiële audit werd, met een tariefstijging van 5,6 procent, fors duurder.

Volgens de bank worden die hogere tarieven deel veroorzaakt door stijgende personeelskosten, een gevolg van de krappe arbeidsmarkt. Ook strengere wet- en regelgeving dragen bij aan tariefstijgingen. "Aangezien loonsverhogingen doorgaans met enige vertraging worden doorgevoerd en door een aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt is de verwachting dat de tarieven ook dit jaar gemiddeld met 4 procent stijgen", aldus ING.

In het FD geven diverse kantoren aan dat het verhogen van de salarissen van (jonge) accountants heeft bijgedragen aan de tariefstijgingen. Zo gaven PwC en KPMG aan dat ze jonge werknemers met een hoger salaris meer kans willen geven op de woningmarkt.

De tariefstijgingen zijn overigens niet uniek voor de Nederlandse accountantsmarkt. Ook vanuit het VK worden forse salarisverhogingen en daardoor hogere auditfees gemeld. 

• ING Zakelijk: 'Geen gebrek aan opdrachten, wel aan accountants'