Nieuws 10 juli 2023

Kwartiermakers kritisch over reactie sector op frauderapport AFM

De Kwartiermakers toekomst accountancysector zijn kritisch over de reactie van het beroep op het recente AFM-rapport over frauderisicoanalyse. De sector zoekt het te veel in nieuwe regelgeving en het wijzen naar andere partijen in de keten bij wettelijke controles.

Dat stelt demissionair minister Kaag van Financiën in haar Kamerbrief bij de zesde voortgangsrapportage van de twee kwartiermakers, die gaat over de werkzaamheden in het afgelopen halfjaar.

De kwartiermakers "herkennen een patroon in de manier waarop de sector reageert op het laatste AFM-rapport, waaronder een reflex tot het stellen van nieuwe regels en verwijzen naar andere ketenpartijen die een rol spelen bij de wettelijke controle", aldus de minister. De sleutel voor verbetering ligt volgens de kwartiermakers bij de cultuur binnen accountantsorganisaties zelf, stelt Kaag; "dit probleem wordt niet opgelost met wet- en regelgeving".

De minister noemt het "teleurstellend" dat de reacties van de sector op het AFM-rapport "onvoldoende blijk lijken te geven" van een open en lerende cultuur bij de kantoren. "Het is ook wat mij betreft primair een kwestie van intrinsieke motivatie van alle betrokkenen binnen accountantsorganisaties om een professioneel-kritische houding aan te nemen", meent Kaag.

Duurzaamheid

De kwartiermakers staan in de tussenrapportage ook stil bij de nieuwe Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD en het extra werk voor accountants rondom de controle van duurzaamheidsinformatie.

Kaag wijst op de 'lidstaatoptie' in de richtlijn, waardoor ook andere partijen dan accountantsorganisaties duurzaamheidsverslaggeving kunnen controleren. "De kwartiermakers zien daar voordelen in. Zo kan het ervoor zorgen dat ondernemingen makkelijker een controleur kunnen vinden en het verlicht de werkdruk op accountantsorganisaties."

De minister wil hierover bij de consultatie van het wetsvoorstel voor implementatie van de CSRD een vraag opnemen. Ook de overwegingen van de kwartiermakers worden meegenomen in de besluitvorming.

Portugalroute

De kwartiermakers gaan ook in op de veelbesproken 'Portugalroute', het inschakelen van een Portugees accountantskantoor voor de controle van de jaarrekening van beursfonds Value8.

"De kwartiermakers signaleren dat de publieke reacties vrijwel unaniem negatief zijn en missen in die reacties het argument dat vrij verkeer van diensten binnen de Europese Unie een groot goed is", schrijft minister Kaag, die stelt dat nieuwe toetreders bijdragen aan het terugdringen van de schaarste aan accountants. Volgens Kaag zien de kwartiermakers "voldoende mogelijkheden" voor de AFM om hierop scherp toezicht te houden.

De minister onderstreept net als eerder het belang van de kwaliteit van controles, maar heeft ook oog voor de schaarste. "Om de instroom in de opleiding tot accountant te verhogen, de uitstroom daaruit te verlagen en het controlewerk aantrekkelijker te maken is het belangrijk dat het beroepsprofiel en de opleidingseisen moderner en toekomstbestendiger worden." Kaag kijkt daarom uit naar het advies van de expertgroep en de slotrapportage van de kwartiermakers.

Private equity

Ook bij de opkomst van private equity in de markt van accountantskantoren is het vooral zaak dat de AFM toezicht houdt op regels over beleidsbepaling en accountantsorganisaties als dat nodig is onder verscherpt toezicht plaatst, blijkt uit de brief aan de Kamer.

"De kwartiermakers zien een parallel tussen de reacties op de Portugese accountantsorganisatie en de entree van private equity. Volgens de kwartiermakers is het verbieden van dergelijke ontwikkelingen zelden het meest effectief", aldus Kaag. "Een scherpe, goed toegeruste toezichthouder is zinvoller. De kwartiermakers zien dat de AFM daar nu aan voldoet en zien daarom op de korte termijn geen aanleiding voor extra maatregelen."

VOR en drempelbedragen

De minister onderschrijft verder de oproep van de kwartiermakers aan de 'schragende partijen' van de Corporate Governance Code, om vaart te maken met een voorstel voor een verklaring omtrent risicobeheersing (VOR). Inmiddels is een 'VOR-werkgroep' onder leiding van hoogleraar Jaap van Manen hiermee aan de slag gegaan. Doel is om voor het eind van dit jaar hierover overeenstemming te hebben. Lukt het opnemen van een VOR in de code niet, dan wil Kaag bezien "hoe wettelijke verankering van een VOR mogelijk is".

Ook steunen de kwartiermakers de oproep van de NBA om de drempelbedragen voor verplichte wettelijke jaarrekeningcontrole te verhogen. Dat vermindert het aantal wettelijke controles en kan de administratieve lasten voor met name het mkb verlagen. Minister Kaag en minister Weerwind van Rechtsbescherming hebben de Europese Commissie gevraagd "hier spoedig naar te kijken". De EC gaat werken aan een voorstel voor indexering van de drempelwaarden, aldus de minister.

Voortgang wetgeving

De zesde voortgangsrapportage is de laatste uit de reeks halfjaarlijkse updates van de kwartiermakers. Oplevering van de slotrapportage is naar verwachting rond 1 november aanstaande. Daarin zullen de kwartiermakers volgens de minister conclusies trekken over onder andere structuurmodellen, cultuurverandering, ketenbenadering, discontinuïteit en fraude. Ook het onderzoek van de expertgroep naar het beroepsprofiel van de accountant en de inrichting van de opleiding komen in de slotrapportage aan de orde.

Minister Kaag meldt in de Kamerbrief nu uitvoering te geven aan de mkb-toets van de nieuwe Wet toekomst accountancysector en stelt het wetsvoorstel "daarna zo snel mogelijk" bij de Tweede Kamer in te willen dienen. Door de val van het kabinet is dat mogelijk anders geworden. De NBA pleit voor voortgang en roept het parlement op de behandeling van het wetsonderwerp niet controversieel te verklaren.

Ook de kwartiermakers pleiten in het FD voor voortgang van de wet. "Er staan essentiële zaken in die noodzakelijk zijn om de sector duurzaam op het goede spoor te krijgen en de kwaliteit van de controles te verhogen", aldus Marlies de Vries tegenover de krant. 

Kamerbrief zesde voortgangsrapportage kwartiermakers toekomst accountancysector