Nieuws 13 april 2023

FD: Vertrek grote accountantskantoren uit Rusland kostte 'honderden miljoenen'

Het vertrek van de big four uit Rusland, na de inval in Oekraïne, heeft die kantoren "enkele honderden miljoenen" gekost. Met name voor PwC en EY was het vertrek uit Rusland kostbaar. Dat blijkt uit onderzoek van het FD.

Deloitte en KPMG beperkten zich in Rusland vooral tot advieswerk, maar PwC en EY hadden er ook een controlepraktijk. "Dat ging gepaard met meer risico's, omdat klantcontracten niet zomaar konden worden verbroken", aldus het FD. Inmiddels blijkt uit jaarstukken dat PwC de Russische tak voor één roebel heeft verkocht aan een groep oud-partners. De praktijk is voortgezet als 'Technologies of Trust'.

Ook EY heeft de praktijk in Rusland voor "praktisch nul euro" verkocht aan oud-partners en ook oud-medewerkers uitgekocht. Volgens het FD was Rusland met 237 miljoen euro goed voor bijna driekwart van de EY-omzet in de CIS-regio.

Bij PwC zorgden de Russische activiteiten met zo'n tweehonderd miljoen dollar voor een kwart van de omzet uit heel Centraal- en Oost-Europa. Het afstoten ervan leverde PwC een eenmalige kostenpost op van ruim 84 miljoen euro. Details over de kosten voor EY van het vertrek uit Rusland zijn er nog niet.

Koorddansen

Het FD stelt dat achter de schermen sprake is van een "koorddansact" rondom het omzetverlies door het vertrek uit Rusland. In het verleden zijn de Russische memberfirms volgens insiders "gestut met miljoenenleningen" en vielen omzetten tegen, maar in het kader van mondiale dekking was het toch nodig om er actief te zijn.

Volgens de krant vervult Nederland een "spilfunctie" bij het ontvlechten van de Russische praktijk van de big four uit het internationale netwerk. "Zo hebben PwC en EY hun activiteiten in voormalige Oostbloklanden in Nederlandse vennootschappen gestald en ingeschreven in kantoorpanden in Amsterdam en Den Haag", aldus het FD. "De redenen hiervoor zijn fiscaal en ook juridisch gedreven: het Nederlandse rechtssysteem wordt internationaal beschouwd als een goede beschermwal tegen onteigening."

Effecten elders

Nyenrode-hoogleraar Marcel Pheijffer wijst in het FD-artikel op mogelijke effecten van het afschrijven van Russische activiteiten elders in de accountantsorganisaties. "Als interne omzet wegvalt en de winst bij bijvoorbeeld de Nederlandse EY-tak daardoor vermindert, heeft de ontvlechting ook hier effect. Daarnaast is het de vraag of de afgesplitste Russische tak aan al zijn betalingsverplichtingen aan EY-organisatieonderdelen kan blijven voldoen."

De grote accountants- en advieskantoren vertrokken na de inval in Oekraïne al snel uit Rusland. Destijds werd in internationale media melding gemaakt van een "martelend proces", gezien de verwevenheid van de activiteiten in de Russische economie.

• FD: 'Accountantsreuzen PwC en EY betalen stevige prijs voor Russische exit'