Kwartiermakers vragen aandacht voor private equity en VOR
De Kwartiermakers toekomst accountancysector hebben hun vijfde voortgangsrapportage uitgebracht. Minister Sigrid Kaag van Financiën heeft de rapportage aangeboden aan de Tweede Kamer.
In de vijfde voortgangsrapportage staan kwartiermakers Marlies de Vries en Chris Fonteijn stil bij incidenten waarmee twee accountantsorganisaties eind 2022 in het nieuws kwamen: een boete voor EY in de zaak-Vimpelcom en een te onderzoeken examenfraude bij KPMG. "De kwartiermakers bezien deze incidenten vanuit een breder perspectief van enkele van de aandachtspunten die zij hebben bij de sector, namelijk de geheimhoudingsplicht en het gehele stelsel van beroepsprofiel, opleiding en governance van dit stelsel", aldus minister Kaag.
De kwartiermakers vragen ook aandacht voor de toenemende belangstelling van private-equity-investeerders voor accountantskantoren in het mkb. Minister Kaag noemt het "verstandig" dat de kwartiermakers die trend signaleren. "Het belang dat aandeelhouders in algemene zin hebben bij groei van omzet en winst zou immers kunnen botsen met het belang van kwaliteit van de wettelijke controle en de investeringen die hiervoor nodig zijn."
VOR
De kwartiermakers staan opnieuw stil bij het belang van de verklaring omtrent de risicobeheersing (VOR), af te geven door de te controleren onderneming of instelling. "Ik onderschrijf dat de eerste schakel in de keten, dus de onderneming of instelling waarvan de externe accountant de jaarrekening controleert, een belangrijke rol en taak heeft om zekerheid te verschaffen over de mate waarin deze risico's beheerst", aldus de minister.
Omdat de Monitoring Commissie Corporate Governance Code minder ver gaat in de jongste code en "verschillende schragende partijen wel doordrongen zijn van de urgentie van het onderwerp", meldt Kaag dat VNO-NCW in maart een bijeenkomst over de VOR organiseert met alle schragende partijen, de NBA, de AFM en de betrokken ministeries. "Voor mij is bij het ontwikkelen van een VOR een aantal elementen van belang. Een VOR moet betekenisvol zijn voor de gebruikers, uitvoerbaar voor de ondernemingen en controleerbaar door de accountant." De minister zal de Kamer informeren over het vervolg.
Structuurmodellen
De kwartiermakers schetsen in de voortgangsrapportage de onderzoeken naar structuurmodellen, die al zijn uitgevoerd of nog lopen. Zij verwachten hun bevindingen te kunnen delen in hun slotrapportage eind 2023. Kaag ziet uit naar die bevindingen en kijkt ook met belangstelling naar de voorgenomen splitsing van EY in dat verband.
De kwartiermakers schetsen een gemengd beeld van de vorderingen die zijn gemaakt op het vlak van cultuur. Enerzijds vinden zij het hoopgevend dat de sector zelf nu de benodigde cultuurverandering aanpakt, maar tegelijk heeft de sector wat betreft cultuur nog veel werk te doen. "Er is kennelijk sprake van een afwachtende houding en een zekere neiging zich te verschuilen achter (soms vermeende) belemmeringen in wet- en regelgeving", aldus Kaag. Langdurige inzet is nodig van de NBA, de accountantskantoren en de accountants om de cultuur te verbeteren.
Ook memoreert de minister de "bestuurlijke professionaliseringsslag" binnen de NBA, waar zij net als de kwartiermakers "verheugd" over is.
Andere thema's
Minister Kaag noemt in de brief bij de voortgangsrapportage ook de thema's fraude en discontinuïteit, de noodzaak van een toekomstbestendig beroepsprofiel en de inzet van data-analyse. "Het kan geen twijfel lijden dat de kwaliteit van de wettelijke controle door de externe accountant mede afhankelijk is van slimme inzet van innovatie die beschikbaar is binnen de betreffende accountantsorganisatie", stelt Kaag over dat laatste aspect. "Accountantsorganisaties moeten dan ook de voorwaarden scheppen die bevorderen dat het controleteam en de controlerend accountant optimaal boekenonderzoek kunnen doen."
Nog tot eind dit jaar
De kwartiermakers hebben nog een klein jaar te gaan en zullen de minister "rond de zomer" hun zesde rapportage aanbieden, te volgen door een slotrapportage eind 2023. Diverse werkgroepen van de NBA zijn bezig met voorstellen voor genoemde trajecten.
"Trajecten ten aanzien van cultuur en gedrag, professioneel-kritische grondhouding, het voldoende doortastend onderzoek doen bij de te controleren onderneming of instelling naar signalen die duiden op fraude-, discontinuïteits- of andere risico's, educatie of innovatie zijn niet zo zeer een kwestie van wettelijke regels maar van attitude van accountants", besluit minister Kaag. Waar het aankomt op wettelijke regels zal zij zich inspannen om het Wetsvoorstel toekomst accountancysector zo snel mogelijk bij de Kamer in te dienen. Naar verwachting is dat "rond komende zomer".
De minister geeft bij de aanbieding van de voortgangsrapportage ook antwoord op eerdere Kamervragen over de evaluatie van de Wet toezicht accountantsorganisaties. Ook daarin gaat zij onder meer in op de VOR. Twee bijgevoegde beslisnota's gaan dieper in op de afwegingen bij de besluitvorming van de minister.
Gerelateerd
Meer krassen, meer moed
Het accountantsberoep is niet gewend om het open gesprek te voeren over fouten en leert er daarom niet van. Berry Wammes gunt accountants 'in het veld' en ook bestuurders...
Waar maak jij je druk om?
Waarom spreken zo weinigen binnen het accountantsberoep zich uit, vraagt Pieter de Kok zich af. Het beroep zou gebaat zijn bij meer tegengeluid, boosheid en compassie.
Verbeterplan accountantssector is tien jaar oud
Precies tien jaar geleden, op 25 september 2014, bood de accountantssector aan de politiek het verbeterplan 'In het publiek belang' aan. Dat plan moest zorgen voor...
'VOR moet leiden tot gedrags- en cultuurverandering'
De nieuwe Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR) moet vooral leiden tot gedrags- en cultuurverandering. Bestuurders kunnen hun eigen keuzes maken, maar moeten...
Team beroepsprofiel start gesprekken met stakeholders
Het kernteam van de NBA dat een nieuw beroepsprofiel zal opstellen, heeft uitnodigingen aan de beroepsgroep en stakeholders gestuurd. Betrokkenen kunnen hun wensen...