ING: Krappe arbeidsmarkt staat realisatie maatschappelijke ambities in de weg
Vergrijzing, verduurzaming en mogelijk ook deglobalisering hebben de komende jaren impact op de arbeidsmarkt. Ondanks verdere afkoeling van de economie zullen personeelstekorten daardoor waarschijnlijk niet snel verdwijnen.
Dat blijkt uit een analyse van ING Research. Om te voorkomen dat een gebrek aan personeel het realiseren van maatschappelijke ambities in de weg staat, is het belangrijk dat de overheid ook kritisch kijkt hoe die de eigen arbeidsvraag in bedwang houdt.
De arbeidsmarkt is krap; niet alleen omdat de economie goed draaide, maar ook omdat de (semi)publieke sector door steeds uitgebreidere ambities meer is gaan concurreren met het bedrijfsleven in de strijd om werknemers, stelt ING. Bij gebrek aan personeel zal het heel moeilijk worden om alle ambities waar te maken.
Trends
De demografische ontwikkeling en de verduurzaming, die de komende jaren op ons afkomen, vergroten naar verwachting van ING Research de druk op de arbeidsmarkt. Deglobalisering zou de arbeidskrapte daarentegen wat kunnen verlichten.
Het aantal ouderen groeit sneller dan de beroepsbevolking. Ouderen worden afhankelijk van relatief steeds minder werkenden. Dat zet extra druk op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de gezondheidzorg. Met het toenemende aantal ouderen stijgt ook de behoefte aan zorg.
De overgang naar een duurzamere economie verhoogt weliswaar de productiekosten van bedrijven en remt zo de vraag naar personeel, maar daar staan grote overheidsinvesteringen tegenover. Zo zijn er om het verduurzamingsbeleid uit te voeren op korte termijn toch extra mensen nodig. Dat zet ook extra druk op de arbeidsmarkt.
Beleidsambities
Arbeidsmarktkrapte kan het realiseren van allerlei beleidsambities flink in de weg staan. Als het lastig is om mensen te vinden om beleid uit te voeren, blijft niet alleen geld maar ook werk op de plank liggen. Daarom doet de overheid er verstandig aan om bij het maken van beleidskeuzes de impact daarvan op de arbeidsvraag mee te wegen.
Om ervoor te zorgen dat plannen ook daadwerkelijk gerealiseerd worden, is het economisch verstandig dat kritisch gekeken wordt naar het ambitieniveau van de (semi)publieke sector, meent ING. Beperking van (extra) overheidsuitgaven is daarbij de meest directe kansrijke optie om de krapte structureel te verminderen. Daarnaast kan men ervoor kiezen om met belastingverhogingen de arbeidsvraag in de private sector af te remmen.
Andere veelgehoorde opties, zoals het stimuleren van het arbeidsaanbod of het proberen te verhogen van de arbeidsproductiviteit in de marktsector, kunnen wel wat druk van de ketel halen. Maar zulke maatregelen acht ING economisch gezien niet erg kansrijk, omdat de effecten op de krapte kortstondig zullen zijn.
Gerelateerd
Tekorten arbeidsmarkt drukken op groei Nederlandse economie
De grote krapte op de arbeidsmarkt drukt op de groeivooruitzichten van de Nederlandse economie. Ook dreigen de energietransitie en verdere digitalisering te worden...
KPMG: meerderheid bedrijven verwacht terugkeer naar kantoor
Een ruime meerderheid van de bestuursvoorzitters van bedrijven wereldwijd verwacht binnen drie jaar een volledige terugkeer naar kantoor. Van de ruim 1.300 ondervraagde...
Berenschot: Organisaties laten kansen liggen voor oplossen personeelstekort
Het bedrijfsleven en de overheid laten op grote schaal kansen liggen om het personeelstekort op te lossen. De inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt,...
Arbeidsproductiviteit Nederland minder gegroeid dan in buitenland
De arbeidsproductiviteit van Nederland is de afgelopen tien jaar minder hard gegroeid dan in andere rijke landen. Dit komt grotendeels door een verschuiving van...
Schoolbesturen geven recordbedrag uit aan inhuur personeel
Het primair en voortgezet onderwijs gaven vorig jaar samen ruim een miljard euro uit aan het inhuren van docenten en ander personeel van buiten. Dat is een stijging...