AFM: Samenwerken bij wettelijke controles vereist waarborgen
Samenwerking tussen accountantsorganisaties kan bijdragen aan de kwaliteit van wettelijke controles, mits daarvoor goede kwaliteitswaarborgen worden ingericht. Dat stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
De AFM deed verkennend onderzoek onder zestien accountantsorganisaties met een reguliere vergunning. De onderzochte accountantsorganisaties werken samen bij de uitvoering van wettelijke controles, omdat dit schaalvoordelen oplevert bij kwaliteitsinvesteringen in bijvoorbeeld audit software en trainingen. Ook kan zo gebruik worden gemaakt van de deskundigheid en specialisatie aanwezig binnen de samenwerking.
Daarnaast wordt de uitvoering van controle en overige dienstverlening gescheiden, waardoor eventuele onafhankelijkheidsrisico's worden verkleind. De AFM steunt dergelijke initiatieven gericht op het versterken van de kwaliteit.
Wijze van samenwerken
Bij tien van de zestien onderzochte accountantsorganisaties richt de samenwerking zich op het aandragen van een wettelijke controle bij een reguliere vergunninghouder. Deze voert wettelijke controles vervolgens zelfstandig uit. Bij zes accountantsorganisaties wordt (in meer of mindere mate) gebruik gemaakt van partnerkantoren of zelfstandige professionals voor de uitvoering van wettelijke controles. Dat is een meer verregaande vorm van samenwerking.
De AFM constateert dat de verregaande vorm van samenwerken met andere accountantskantoren, waarbij externe accountants en andere medewerkers worden ingeleend, ook risico's met zich mee kan brengen. Bijvoorbeeld door onvoldoende deskundigheid, ‘schijn’onafhankelijkheid en het gebrek aan een uniforme toepassing van het stelsel van kwaliteitsbeheersing. Dit kan impact hebben op de kwaliteit van wettelijke controles.
Waarborgen
De zes accountantsorganisaties met een verregaande vorm van samenwerking hebben waarborgen opgenomen in het toetredingstraject, bij de uitvoering van wettelijke controles en in het stelsel van kwaliteitsbeheersing. De wijze waarop en de diepgang van de verschillende waarborgen verschilt tussen de onderzochte accountantsorganisaties.
In 2021 concludeerde de AFM op basis van data-analyse dat accountantsorganisaties die minder dan vijftien wettelijke controles per jaar verrichten een grotere kans maken dat de kwaliteit van wettelijke controles tekortschiet. Voor zulke accountantsorganisaties kan samenwerking om voldoende schaalgrootte te realiseren een mogelijke oplossing zijn, om zo de kwaliteit van wettelijke controles (verder) te borgen, aldus de toezichthouder.
Onderzoek
Het onderzoek is verricht tussen januari en juni van dit jaar. De AFM heeft van de zestien accountantsorganisaties een ingevulde vragenlijst ontvangen. Voor zes accountantsorganisaties heeft de AFM aanvullend documenten beoordeeld over het toetredingstraject, de governance, de verantwoordelijkheden bij de uitvoering van wettelijke controles en het stelsel van kwaliteitsbeheersing. Ook heeft de AFM met alle zestien accountantsorganisaties een toelichtend gesprek gevoerd.
Het rapport geeft geen informatie om welke accountantsorganisaties het gaat. De inzichten uit het onderzoek kunnen worden gebruikt door (toekomstige) samenwerkende accountantsorganisaties.
Gerelateerd
Controlekwaliteit lijdt niet onder inzet shared service centers
Het gebruik van offshore shared service centers door accountantskantoren lijkt niet schadelijk te zijn voor de controlekwaliteit. Ze zorgen wel voor lagere controlekosten.
AFM onderstreept belang van accountants in onzekere tijden, maar is nog niet klaar met dossier examenfraude
Zeker in economisch onzekere tijden is de rol van accountants van groot belang, stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bij de presentatie van het eigen jaarverslag...
PCAOB ziet verbetering controlekwaliteit grote kantoren
De Public Company Accounting Oversight Board, de Amerikaanse toezichthouder op de oob-accountantsorganisaties, is positief over de jongste resultaten van haar inspecties...
Rekenkamers klagen over ongelijk toezicht op accountants
Het toezicht op gemeentelijke accountants is te versnipperd en moet beter worden geregeld. Beter zou zijn om het toezicht voor alle gemeentelijke accountants bij...
Pheijffer deelt compliment uit aan accountants en toezichthouder
Accountants zijn een belangrijke hygiënefactor in het financieel verkeer, stelt Marcel Pheijffer in zijn column in het FD. Hij maakt het beroep een compliment, voor...