Nieuws 03 augustus 2022

'Partijdigheid accountants is vaak onbewust'

Accountants hebben sterke prikkels om hun klanten gelukkig te houden. Dat gebeurt niet altijd bewust, maar het is wel een van de belangrijke oorzaken van boekhoudschandalen.

Dat zegt Max Bazerman in een interview in de Volkskrant, naar aanleiding van zijn boek Complicit, dat in november verschijnt. Bazerman is minder geïnteresseerd in de 'hoofdpersonen' van fraudeschandalen, maar meer in de omringende rollen, zoals zakenpartners, werknemers, investeerders en accountants. En met name bij accountants signaleert Bazerman problemen.

Volgens Bazerman is het in de praktijk vaak zo dat accountants allerlei prikkels hebben om hun klant gelukkig te houden, omdat ze bijvoorbeeld willen dat bedrijven klant blijven, dat ze extra diensten afnemen of misschien er later zelf willen werken.

Vooroordelen

Die prikkels zijn lang niet altijd bewust, meent Bazerman. "Zelfs eerlijke accountants zijn niet in staat om hun vooroordelen opzij te zetten. Ze liegen niet met opzet, maar mensen hebben gewoon een natuurlijke neiging om te zien wat ze willen zien. Als accountants veel geld kunnen verdienen aan hun dienstverlening, wordt het lastiger om bij een audit problemen te zien", aldus Bazerman.

Hij pleit onder meer voor een periode waarin een bedrijf het contract met een accountant niet kan opzeggen, zodat er geen dreiging van ontslag is als een accountant kritisch is. Na die periode zou een bedrijf verplicht moeten wisselen van accountant, vindt hij. Maar nog effectiever is het volgens hem om mensen persoonlijk aansprakelijk te stellen. "Nu is het zo dat het bedrijf de boete betaalt, en de toplui blijven buiten schot. Dat moet anders. Een bedrijf kan niet in de gevangenis belanden, de ceo wel."

• Volkskrant-interview Max Bazerman