Nieuws 16 juni 2022

Pheijffer: 'Scheiding controle en advies is logische ontwikkeling'

De plannen van de internationale EY-organisatie om controle en advies te scheiden, passen in een al langer lopende discussie. Dat stelt hoogleraar Marcel Pheijffer in zijn column in het FD.

Pheijffer refereert aan de grote boekhoudschandalen aan het begin van deze eeuw, waar accountants te weinig onafhankelijk bleken door het gelijktijdig aanbieden van controle- en adviesdiensten. "Een harde opstelling van de accountant tegenover een controlecliënt is lastig als er tegelijkertijd ook veel geld met lucratieve adviesdiensten wordt verdiend."

In de praktijk bedroeg de omzet aan adviesdiensten niet zelden een veelvoud van de controlefee. De schandalen resulteerden in het afstoten van de adviespraktijken door de grote accountantsorganisaties, maar die werden daarna geleidelijk weer opgebouwd, "waarna de discussie opnieuw begon", aldus Pheijffer.

Een echte afsplitsing van de controlepraktijk heeft het bij de wetgever niet gehaald, die is niet verder gegaan dan een verbod op de combinatie van controle- en bepaalde adviesdiensten bij grote controlecliënten. Wat de hoogleraar betreft is het te begrijpen als accountantsorganisaties de wettelijke controle-opdrachten links zouden laten liggen en zich zouden concentreren op andere accountancy- en adviesdiensten. Hij stelde al eerder in een uitgave van het FD: "Het eerste grote kantoor dat deze markt durft te verlaten zal spekkoper zijn. Geen last meer van onafhankelijkheidsregels."

Aangezwengeld door adviestak

Pheijffer vermoedt dan ook dat de discussie binnen EY over splitsing van controle en advies is aangezwengeld door de adviestak. De onafhankelijkheidsregels voor accountants zitten daar in de weg en de accountantspraktijk moet veel investeren in kwaliteits- en compliancemaatregelen.

Ook het risico van aansprakelijkstelling en claims door gebrekkige controles kunnen reden zijn om de auditpraktijk los te maken van de adviestak. "Waar de accountancytak geen meerwaarde meer heeft voor de adviestak en louter risico's met zich brengt, doemt afsplitsing op."

De hoogleraar verwacht dat ook binnen Deloitte nagedacht wordt over splitsing. De Nederlandse Deloitte-organisatie maakt inmiddels driekwart van de omzet in de adviespraktijk. En recent zat een belangenconflict daar al in de weg bij het verwerven van de controle bij beursfonds ASML. "Wordt vervolgd", aldus Pheijffer.

• FD: 'Scheiding controle en advies is logische ontwikkeling'